Giáo án Ngữ văn Lớp 6 - Từ tiết 1 đến tiết 20

 chức (Thời gian: 1 phút)
2. Kiểm tra bài cũ: lồng ghép trong tiết dạy
3. Bài mới (Thời gian: 44 phút)
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung cần đạt
A.HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (Thời gian: 5 phút)
-1 nhóm lên trình chiếu đoạn phim ngắn: lồng ghép hai nội dung: nói về nguồn gốc của dân tộc Việt Nam và?
Câu hỏi thảo luận: 
?Đoạn phim trên nói về những nội dung gì? Diễn ra ở thời đại nào? 
->Nhóm trình bày đoạn phim sẽ nhận xét câu trả lời của các bạn trong lớp đưa ra.
->GV dẫn vào bài:
Trong kho tàng văn học dân gian của nước ta, không thể không nhắc đến những câu truyện thần thoại hay truyền thuyết với nhiều nội dung kì diệu. Vậy, truyền thuyết là gì? Những câu chuyện truyền thuyết: Con Rồng cháu Tiên có nội dung gì? Lớp chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu trong tiết học này.
-HS quan sát, theo dõi.
-Thảo luận để tìm ra câu trả lời.
Lắng nghe
B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC (Thời gian: 30 phút)
HĐ1: Hướng dẫn HS tìm khái niệm thể loại: truyền thuyết
? Dựa vào phần chú thích, em hãy nêu truyền thuyết là gì?
GV giải thích, hình thành cho HS khái niệm truyền thuyết
HĐ2: Hướng dẫn HS tìm hiểu những nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật: 
? Truyện có những nhân vật chính nào?
? Em hãy cho biết nguồn gốc, hình dáng, những việc làm của LLQ và ÂC?
? Hãy giải thích từ “ Thần Nông” và “ Thần Long Nữ ”?
GV giảng: Như vậy Lạc Long Quân và Âu Cơ đều là thần.
? LLQ và ÂC gặp nhau trong hoàn cảnh nào? Việc sinh nở của ÂC có gì đặc biệt? 
? Họ chia con như thế nào? việc đó có ý nghĩa như thế nào?
? Theo truyền thuyết thì người Việt có nguồn gốc từ đâu?
GV giảng:
giải thích cho HS từ “đồng bào”:
Từ “đồng bào”, có nghĩa là cùng bào thai, mọi người trên đất nước ta đều cao quý, thiêng liêng. Chúng ta đều là anh em ruột thịt do bà mẹ ÂC sinh ra.
Do đó phải đoàn kết, giúp đỡ nhau.
? Nghệ thuật nổi bật của truyện là gì?
? Những chi tiết tưởng tượng, kỳ ảo có vai trò gì trong truyện CRCT?
? Em hãy nêu ý nghĩa của truyện CRCT?
HS trình bày khái niệm tru... Lạc Long Quân: thần nòi rồng, ở dưới nước, con thần Long Nữ.
- Âu Cơ: dòng tiên, ở trên núi, thuộc dòng học Thần Nông.
* Hình dáng:
- Lạc Long Quân: “ sức khoẻ vô địch, có nhiều phép lạ”
- Âu Cơ: “xinh đẹp tuyệt trần”
à kì lạ, lớn lao và đẹp đẽ.
* Việc làm:
- Lạc Long Quân: “ giúp dân diệt trừ Ngư Tinh, Hồ Tinh, Mộc Tinh” 
- Thần còn “ dạy dân cách trồng trọt, chăn nuôi và cách ăn ở”
2.Sự hình thành ra các vua Hùng và dòng giống Tiên, Rồng.
- Âu Cơ đến thăm vùng đất Lạc gặp LLQ à kết duyên à sinh ra bọc trăm trứng, đẻ ra trăm con à con không cần bú mớm lớn nhanh như thổi, khoẻ như thần.
- 50 con theo cha xuống biển
 50 con theo mẹ lên núi
à cai quản các phương
à khi cần giúp đỡ lẫn nhau
- Nguồn gốc Con Rồng, Cháu Tiên.
Nghệ thuật: sử dụng các chi tiết tưởng tượng, kỳ ảo
+ Tô đậm tính chất lớn lao, đẹp đẽ của nhân vật
+ Thiêng liêng hoá nguồn gốc gióng nòi, gợi niềm tự hào dân tộc.
+ Làm tăng sức hấp dân cho truyện.
3.Ý nghĩa của truyện
- Giải thích, suy tôn nguồn gốc cao quý, thiêng liêng của cộng đồng Việt
- Đề cao nguồn gốc, thể hiện ý nguyện thống nhát, đoàn kết của nhân dân ta trên mọi miền Tổ quốc.
- Thời đại các vua Hùng:tên nước là Văn Lang đền thờ vua Hùng ở Phong Châu – Phú Thọ; giỗ tổ vua Hùng hàng năm.
C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP (Thời gian : 5 phút)
.? Thảo luận về ý nghĩa của một số chi tiết kì ảo trong truyện?
-Chia lớp làm 4 nhóm, trao đổi ý kiến 
-HS trong nhóm thống nhất ý kiến (1’). Phát biểu, trao đổi giữa các nhóm
III. Luyện tập
D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG (Thời gian : 3 phút)
-Chia lớp làm 2 nhóm, tập đóng kịch, tái hiện lại nội dung hai văn bản trên.
-Chia lớp làm 2 nhóm để chuẩn bị.
- HS tự phân vai, dựa vào nội dung VB để tái hiện câu chuyện.
E. HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI (Thời gian : 1 phút)
-Tìm các câu ca dao, tục ngữ nói về công lao dựng nước, giữ nước thời vua Hùng?
-Chuẩn bị bài tiếp theo
Lắng nghe, thực hiện
*RÚT KINH NGHIỆM:
Ngày soạn:
Ngày dạy:
Tiết 2: Hướng dẫn đọc thêm: BÁNH CHƯNG BÁNH GIÀY
 (truyền thuyết)
I...
Hoạt động của HS
Nội dung cần đạt
A.HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (Thời gian: 5 phút)
-1 nhóm lên trình chiếu đoạn phim ngắn: lồng ghép hai nội dung: nói về nguồn gốc của dân tộc Việt Nam và giới thiệu về tục làm bánh chưng bánh giày ngày Tết cổ truyền?
Câu hỏi thảo luận: 
?Đoạn phim trên nói về những nội dung gì? Diễn ra ở thời đại nào? 
->Nhóm trình bày đoạn phim sẽ nhận xét câu trả lời của các bạn trong lớp đưa ra.
->GV dẫn vào bài
-HS quan sát, theo dõi.
-Thảo luận để tìm ra câu trả lời.
Lắng nghe
B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC (Thời gian: 30 phút)
HĐ1: HD tìm những nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật: 
GV gọi HS đọc phần đầu
? Vua Hùng chọn người nối ngôi trong hoàn cảnh nào ? với ý định ra sao và hình thức nào ? 
GV giải thích : trong truyện cổ dân gian giải đố là một trong những thử thách lớn nhất đối với nhân vật.
GV gọi HS đọc phần 2
? : Các ông lang có đoán được ý vua không ? Họ đã dâng lễ vật gì ?
? : Vì sao chàng lại được thần giúp đỡ ?
? : Món lễ vật mà Lang Liêu dâng lên vua cha là gì ?
? : Vì sao thần không chỉ cách làm cụ thể cho Lang Liêu ?
?Nghệ thuật nổi bật của câu chuyện là gì?
? : Vì sao vua cha lại chọn bánh của lang liêu để tế Trời, Đất, Tiên vương ?
? : Hai thứ bánh này thể hiện ý nghĩa gì ?
? : Việc vua chọn bánh của lang Liêu đã thể hiện chàng là người như thế nào ?
? Ý nghĩa của truyện Bánh chưng, bánh giầy ?
-HS đọc bài
-Suy nghĩ, đọc và phát hiện chi tiết
Lắng nghe
-Suy nghĩ, trả lời cá nhân
-Chia lớp làm 2 nhóm, thảo luận đưa ra giải thích.
-Đọc, phát hiện chi tiết
Suy nghĩ, trả lời
Trả lời cá nhân
-Thảo luận đưa ra nhận xét
-suy nghĩ, phát biểu
Suy nghĩ, tìm câu trả lời
-Thảo luận theo bàn và đưa ra câu trả lời
Hướng dẫn tìm hiểu những nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật: 
1. Vua Hùng chọn người nối ngôi.
* Hoàn cảnh :
+ vua đã già, giặc đã yên, đất nước thái bình, nhân dân no ấm.
+ Các con của đã lớn và đông.
* ý của vua :
+ Người nối ngôi phải nối được chí vua, không nhất thiết phải là