Sáng kiến kinh nghiệm Dạy 4 kĩ năng Nghe, nói, đọc, viết Tiếng Việt cho học sinh Lớp 1 theo chương trình Tiểu học mới
1. lý do khách quan:
Xuất phát từ mục tiêu của môn học, các kĩ năng mĩ dụng Tiếng Việt (đọc, nghe, nói, viết) trở thành trọng tâm học và luyện tập suốt bậc học tiểu học. Kĩ năng sử dụng Tiếng Việt là một hệ thống kĩ năng đặc biệt và liên quan đến các hoạt động của bộ não, của tư duy vừa liên quan đến hoạt động vủa một số giác quan. Nó mang tính hệ thống cao. Nó gắn liền với văn hoá ứng xử mang đậm tính dân tộc, gắn với vốn kinh nghiệm, vốn hiểu biết của cá nhân. Nó còn mang tính thực hành cao, gắn với các hoạt động lời nói, tình huống giao tiếp. Mặt khác việc dạy các kĩ năng nghe, nói, đọc, viết Tiếng Việt cho học sinh lớp 1 chính là gắn chặt rèn luyện các kĩ năng ngôn ngữ với thao tác tư duy và nâng cao trình độ mĩ dụng Tiếng Việt gắn liền với sự phát triển năng lực tư duy.
Ngoài ra trong toàn bộ chương trình Tiếng Việt lớp 1 các kĩ năng sử dụng Tiếng Việt và tri thức Tiếng Việt có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Các kĩ năng mĩ dụng Tiếng Việt góp phần giúp cho học sinh nhận diện, phát hiện, hoàn thiện các tri thức Tiếng Việt.
2. Lý do chủ quan:
Hiện nay trong các trường tiểu học nói chung việc dạy 4 kỹ năng nghe, nói, đọc, viết cho học sinh chưa được coi trọng thật sự (đặc biệt là lớp1). Hầu hết các kỹ năng đều được rèn luyện hết song chưa sâu, chưa trọng tâm. Cần chú ý ở kĩ năng nào? và ở phần môn nào trong Tiếng Việt?
Học sinh lớp 1 tuổi còn nhỏ, vốn từ ngữ ít, khả năng giao tiếp còn quá ít (không nói là thiếu) để các em có thể nhận diện phát triển và hoàn thiện tri thức Tiếng Việt, một cách dễ dàng như học sinh các lớp trên.
Chương trình tiểu học mới có những sự điều chỉnh thay đổi ít nhiều, ảnh hưởng đến sự tiếp cận khả năng truyền đạt từ giáo viên đến học sinh.
Tóm tắt nội dung tài liệu: Sáng kiến kinh nghiệm Dạy 4 kĩ năng Nghe, nói, đọc, viết Tiếng Việt cho học sinh Lớp 1 theo chương trình Tiểu học mới
lớp 1 các kĩ năng sử dụng Tiếng Việt và tri thức Tiếng Việt có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Các kĩ năng mĩ dụng Tiếng Việt góp phần giúp cho học sinh nhận diện, phát hiện, hoàn thiện các tri thức Tiếng Việt. 2. Lý do chủ quan: Hiện nay trong các trường tiểu học nói chung việc dạy 4 kỹ năng nghe, nói, đọc, viết cho học sinh chưa được coi trọng thật sự (đặc biệt là lớp1). Hầu hết các kỹ năng đều được rèn luyện hết song chưa sâu, chưa trọng tâm. Cần chú ý ở kĩ năng nào? và ở phần môn nào trong Tiếng Việt? Học sinh lớp 1 tuổi còn nhỏ, vốn từ ngữ ít, khả năng giao tiếp còn quá ít (không nói là thiếu) để các em có thể nhận diện phát triển và hoàn thiện tri thức Tiếng Việt, một cách dễ dàng như học sinh các lớp trên. Chương trình tiểu học mới có những sự điều chỉnh thay đổi ít nhiều, ảnh hưởng đến sự tiếp cận khả năng truyền đạt từ giáo viên đến học sinh. II. Mục đích nghiên cứu: Tìm ra những biện pháp, giải pháp tốt nhất để dạy cho học sinh 4 kĩ năng: đọc, nghe, nói, viết theo chương trình lớp 1 mới đạt hiệu quả cao. III. Nhiệm vụ nghiên cứu 1. Nhiệm vụ khái quát: Nghiên cứu tìm hiểu thực trạng và tổng kết kinh nghiệm 2. Nhiệm vụ cụ thể: Mô tả thực trạng nảy sinh kinh nghiệm (Thực trạng ban đầu). Mô tả những biện pháp đã áp dụng Mô tả những kết quả đã thu được sau khi áp dụng kinh nghiệm. Hệ thống kinh nghiệm – khái quát lý luận. III. Phương pháp nghiên cứu: Nhóm phương pháp chính Phương pháp điều tra Phương pháp thống kê Phương pháp phân tích Phương pháp tổng kết kinh nghiệm 2. Nhóm phương pháp bổ trợ Phỏng vấn, trò chuyện trao đổi V. Phạm vi nghiên cứu: Lớp 1 - Trường tiểu học Tiên Cát VI. Đối tượng khách thể nghiên cứu Thực trạng việc dạy học 4 kĩ năng: đọc, nghe, nói, viết cho học sinh lớp 1 theo chương trình tiểu học mới. Học sinh và lực lượng phụ huynh học sinh. VII. Thời gian và kế hoạch nghiên cứu: Từ tháng 7 năm 2009 đến nay. PHẦN THỨ HAI: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ Chương 1: Cơ sở lý luận ban đầu của việc giảng dạy 4 kĩ năng:(đọc...a tâm sinh lý cá nhân có ảnh hưởng đến khả năng sử dụng 4 kĩ năng trên (sức khoẻ yếu, nói ngọng, mắt kém, trí tuệ chưa phát triển đầy đủ ...) Từ thực trạng trên, khi tiến hành giảng dạy Tiếng Việt 1 theo chương trình mới tôi đã tiến hành khảo sát phân loại các đối tượng học sinh để áp dụng các biện pháp giảng dạy phù hợp. Chương II: Điều tra khảo sát phân loại Số học sinh được khảo sát/ sĩ số học sinh của lớp. Thời gian khảo sát Kĩ năng nghe Kĩ năng nói Kĩ năng đọc Kĩ năng viết Tổng số % Tổng số % Tổng sô % Tổng số % Hết 6 tuần học 19 67,8% 19 67,8% 18 64,3% 17 60,7% Qua sè liÖu cña kh¶o s¸t ph©n lo¹i t«i thÊy sau 6 tuÇn ®Çu tiªn cña líp 1 theo ch¬ng tr×nh míi, 4 kÜ n¨ng cña häc sinh khi thùc hµnh cßn thÊp so víi yªu cÇu chung. KÕt hîp víi ph¬ng ph¸p trao ®æi, pháng vÊn, trß chuyÖn cïng c¸c gi¸o Viªn d¹y khèi 1 trong trêng, c¸c trêng b¹n vµ phô huynh häc sinh cã con em ®ang häc líp 1 theo ch¬ng tr×nh míi t«i t×m ra ®îc mét sè nguyªn chñ yÕu dÉn ®Õn thùc tr¹ng trªn nh sau: Nguyên nhân Phía giáo viên Phía học sinh Phía phụ huynh % % % 20% 40% 40% 1. PhÝa gi¸o viªn: ViÖc d¹y kÜ n¨ng nãi, ®äc cho häc sinh líp 1 ë ch¬ng tr×nh míi cßn lóng tóng (®Æc biÖt lµ kh©u luyÖn nãi theo chñ ®Ò vµ tËp ®äc tr¬n ©m, ch÷ ghi ©m) do cha quen mét sè thao t¸c. 2 . PhÝa häc sinh: - KÜ n¨ng nãi: do cßn dôt dÌ, kh¶ n¨ng giao tiÕp b»ng lêi (®èi tho¹i) gÆp khã kh¨n. - KÜ n¨ng viÕt: ngåi häc, cÇm bót, ®Ó vë sai t thÕ, quen viÕt víi c¸ch viÕt mÉu gi¸o. - KÜ n¨ng ®äc: NhËn diÖn ©m ch÷ ch¾c ch¾n - KÜ n¨ng viÕt: NhÇm lÉn ®é cao cña c¸c ch÷ cã ®é cao: 2 ®¬n vÞ dßng vµ 2,5 ®¬n vÞ dßng (®iÒu nµy häc tõ líp mÉu gi¸o). 3 . PhÝa phô huynh: - Cha quen víi c¸ch híng dÉn con häc theo ch¬ng tr×nh míi. - Do qu¸ lo l¾ng nªn ®· d¹y con tríc khi ®Õn líp, v× vËy cã nh÷ng qui tr×nh khi d¹y con ®äc, viÕt kh«ng ®óng nh gi¸o viªn d¹y. V× vËy g©y cho trÎ t©m lý khã kh¨n nhËn thøc, thùc hµnh. Tõ nh÷ng nguyªn nh©n trªn b¶n th©n t«i ®· ¸p dông mét sè biÖn p... ®a ra c¸c d¹ng bµi tËp ®Ó gióp häc sinh rÌn kÜ n¨ng nghe. VÝ dô: khi d¹y lo¹i bµi tËp vÒ ©m vµ vÇn: híng dÉn häc sinh nghe, gi¸o viªn ph¸t ©m mÉu, nghe ®äc tªn ©m... ®Ó nhËn xÐt ®äc ®óng. 2. D¹y kÜ n¨ng nãi: Nãi lµ ho¹t ®éng ph¸t ©m nhê mÜ dông bé m¸y ph¸t ©m. V× vËy khi nãi yªu cÇu häc sinh ph¶i lùa chän ng«n ng÷ ®Ó nãi cho ®óng néi dung cÇn nãi: Trong trêng líp c¸c em ®îc nãi trong nhiÒu trêng hîp kh¸c nhau. Nhng trong m«n häc TiÕng ViÖt, häc sinh ®îc luyÖn nãi vµo lóc nµo? §ã lµ khi tr¶ lêi c©u hái. Khi ®äc bµi vµ kÓ chuyÖn theo chñ ®Ò gióp häc sinh thùc hiÖn ®îc ®Çy ®ñ kÜ n¨ng nãi trong häc tËp vµ giao tiÕp trong giê häc, t«i ®· ®a ra nhiÒu t×nh huèng ®îc nãi vµ luyÖn nãi. VÝ dô: - Cho häc sinh trao ®æi t×m ra cÊu t¹o cña ©m, vÇn, tiÕng. - TËp ph©n tÝch cÊu t¹o cña ©m, vÇn, tiÕng, tõ - LuyÖn nãi theo chñ ®Ò ®· cho Tõ chñ ®Ò “bµ ch¸u” häc sinh ph¸t triÓn thµnh nhiÒu c©u kh¸c nhau vµ liªn kÕt thµnh 1 c©u chuyÖn ng¾n. - Bµ rÊt yªu ch¸u: bµ thêng kÓ chuyÖn cho ch¸u nghe. Ch¸u yªu bµ l¾m. Nh÷ng ngµy nghØ ch¸u thêng gióp bµ... - Tæ chøc c¸c trß ch¬i ®ãng vai: “bµ - ch¸u”, “ C« gi¸o- häc sinh” ®Ó c¸c em ®îc luyÖn nãi vµ cã c¬ héi luyÖn nãi theo ng«n ng÷ nh©n vËt. 3. D¹y kÜ n¨ng ®äc: §äc lµ ho¹t ®éng nhËn tin. Ho¹t ®éng ®äc chØ nhËn ra khi ngêi ®äc n¾m ®îc ch÷ viÕt. Khi ®äc häc sinh ph¶i dïng m¾t ®Ó nh×n vµ ®äc lªn thµnh tiÕng néi dung cã trong bµi häc. Häc sinh líp 1 tõ cha biÕt ®äc ®Õn biÕt ®äc, häc sinh tr¶i qua mét bíc nh¶y vät vÒ chÊt ®Ó tho¸t khái mï ch÷. Do ®ã ®äc th«ng viÕt th¹o lµ hai kÜ n¨ng ®Çu tiªn, mçi gi¸o viªn gi¶ng d¹y ph¶i phÊn ®Êu rÌn luyÖn cho häc sinh ®¹t ®îc. VËy trong giê häc TiÕng ViÖt t«i ®· híng dÉn c¸c em c¸c thao t¸c ®Ó ®äc ®îc lµ: - LuyÖn ®äc ®óng c¸c phô ©m, vÇn, dÊu thanh. §Ó thùc hiÖn ®îc kÜ n¨ng ®äc trªn trong tõng tiÕt d¹y bao giê c« gi¸o còng ®äc mÉu thËt chuÈn sau ®ã cho nhiÒu häc sinh ®îc ph¸t ©m theo, kÕt hîp söa cho tõng em (®Æc biÖt nh÷ng em ®äc cßn ngäng, cha nhí ©m vÇn, dÊu thanh khi ®äc). -
File đính kèm:
- sang_kien_kinh_nghiem_day_4_ki_nang_nghe_noi_doc_viet_tieng.doc