Bài giảng GDCD Lớp 8 - Tiết 14, Bài 12: Quyền và nghĩa vụ của công dân trong gia đình - Trần Thị Bích Luân

TIẾT 14 Bài 12 : QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ  CỦA CÔNG DÂN TRONG GIA ĐÌNH 
1. Nói về tình cảm trong gia đình , ca dao Việt Nam có bài sau : 
Công cha như núi Thái Sơn , 
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra . 
Một lòng thờ mẹ kính cha, 
 Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con. 
( Ca dao ) 
Bài ca dao cho biết : 
- Công lao to lớn của cha, mẹ đối với con cái 
- Bổn phận của con cái phải kính trọng , có hiếu đối với cha, mẹ . 
1. Em hãy kể những việc ông bà , cha mẹ , anh chị em đã làm cho em ? 
2 . Em hãy kể những việc mà em đã làm cho ông , bà , cha mẹ , anh chị em trong gia đình em ? 
3. Em sẽ cảm thấy thế nào khi không có tình thương , sự chăm sóc dạy dỗ của cha mẹ ? 
4. Điều gì sẽ xảy ra nếu em không làm tròn bổn phận , trách nhiệm của mình trong gia đình ? 
 Mỗi người đều lớn lên từ gia đình . Vậy gia đình có vai trò gì đối với mỗi con người ? 
 -> Gia đình là cái nôi nuôi dưỡng mỗi con người , là môi trường quan trọng hình thành và giáo dục nhân cách . 
Quan sát một số hình ảnh về gia đình 
Biết chăm sóc ông bà 
Gia đình hạnh phúc 
Quét nhà giúp cha mẹ 
Cha nuôi con 
H.1 
H.2 
H.3 
H.4 
 Những quy định của Hiến pháp , Pháp luật nước ta về quyền và nghĩa vụ của công dân trong gia đình : 
 Hiến pháp 2013 : 
 - Điều 36 ( Trích ) 
2. Nhà n ước bảo hộ hôn nhân và gia đình , bảo hộ quyền l ợi của ng ười mẹ và trẻ em 
 - Điều 37 ( Trích ) 
1. Trẻ em được nhà nước gia đình và xã hội bảo vệ , chăm sóc và giáo dục ; được tham gia vào các vấn đề trẻ em . Nghiêm cấm xâm hại , hành hạ , ngược đãi , bỏ mặc , lạm dụng , bóc lột sức lao động và những hành vi khác vi phạm quyền trẻ em . 
Luật Hôn nhân và gia đình năm 2000 : 
 Điều 2 : Những nguyên tắc cơ bản của chế độ hôn nhân và gia đình 
 ... 4. Cha mẹ có nghĩa vụ nuôi dạy con thành công dân có ích cho xã hội ; con có nghĩa vụ kính trọng , chăm sóc , nuôi dưỡng cha mẹ ; cháu có nghĩa vụ kính trọng , chăm sóc , phụng dưỡng ông bà ; các thành viên trong gia đình có nghĩa vụ quan tâm , chăm sóc , giúp đỡ..., con ruột , con trai , con gái thì cha mẹ cần thương yêu các con như thế nào ?  5. Cha mẹ đánh đập , hành hạ , chửi mắng và ép buộc con trộm cắp  là hành vi gì ? 
 Thảo luận nhóm 
- Theo quy định của pháp luật thì cha mẹ phải nuôi dạy con thành người công dân thế nào ? 
- Khi con còn nhỏ mà bị xâm hại về quyền lợi thì cha mẹ cần làm gì ? 
- Con cái có thể tham gia bàn bạc các công việc của gia đình được hay không ? Vậy cha mẹ cần phải làm gì ? 
- Trong gia đình , có thể có con nuôi , con ruột , con trai , con gái thì cha mẹ cần thương yêu các con như thế nào ? 
- Cha mẹ đánh đập , hành hạ , chửi mắng và ép buộc con trộm cắp  là hành vi gì ? 
Trở thành công dân tốt 
Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của con 
Được . 
Cha mẹ cần tôn trọng ý kiến của con. 
Thương yêu như nhau , không phân biệt đối xử . 
Xúc phạm , ngược đãi , ép buộc con 
Qua việc tìm hiểu trên , em thấy cha mẹ có quyền và nghĩa vụ gì đối với con? 
- Quyền và nghĩa vụ của cha mẹ : 	 
 + Nuôi dạy con thành những công dân tốt 
 + Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của con 
 + Tôn trọng ý kiến của con 
Mẹ chăm sóc con 
Cha dạy con học 
Cha mẹ gần gũi , yêu thương con cái 
Các em cùng theo dõi một số hình ảnh sau : 
Cháu bé Kim Ngân , 4 tuổi ở thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương bị cha dượng và mẹ ruột đánh đập dã man, phải nhập viện cấp cứu . 
Mỗi khi làm không vừa lòng, bé Bùi Thị Anh, học sinh lớp 2/1, trường tiểu học Phú Hòa 1 (thị xã Thủ Dầu Một, Bình Dương) bị cha mẹ lấy bình rượu đập vào đầu, dùng dây điện, gậy tre... để dạy dỗ. Công an từng 3 lần lập biên bản vì hành vi đánh con của cặp vợ chồng này.   
Bị cha mẹ đánh dã man vì  không chịu lấy chồng 
Sáng 27/9, Công an phường 7 và Công an TP Tuy Hòa ( Phú Yên ) lập biên bản vụ một thiếu nữ bị hành hạ dã man. Cô gái này đã bị cha mẹ đánh đập , bị nhốt , bỏ đói , rạch dao lam lên lưng rồi  đốt bằng cồn . 
Nạn nhân là Mai Thị Diễm Phương , 18 tuổi , ngụ 17/2 Chu Văn An, khu phố Bà Triệu , phường 7. Sau khi lấy...n lo cái ăn cho con là đủ . 
D. Dù còn nhỏ , cha mẹ cũng phải tôn trọng ý kiến của con. 
X 
X 
X 
X 
Bài tập 3: Chi là một nữ sinh lớp 8. Một lần , Chi nhận lời mời đi chơi xa với một nhóm bạn cùng lớp . Bố mẹ Chi biết chuyện đó can ngăn và không cho Chi đi với lí do nhà trường không tổ chức và cô giáo chủ nhiệm không đi cùng . Chi vùng vằng , giận dỗi và cho rằng cha mẹ đã xâm phạm quyền tự do của Chi. Theo em , ai đúng , ai sai trong trường hợp này ? Vì sao ? Nếu em là Chi thì em sẽ ứng xử như thế nào ? 
Bố mẹ Chi đúng , vì họ không xâm phạm quyền tự do của con vì cha mẹ có nghĩa vụ và quyền quản lí trông nom con. 
- Chi sai , vì không tôn trọng ý kiến của cha mẹ . 
- Cách cư xử đúng là nghe lời cha mẹ , không đi chơi xa mà không có cô giáo , nhà trường quản lí , nên giải thích cho nhóm bạn hiểu . 
Luật Hôn nhân và Gia đình 
Điều 47: 
Ông bà nội , ngoại có nghĩa vụ và quyền trông nom, chăm sóc , giáo dục cháu , sống mẫu mực và nêu gương tốt cho con cháu . Trong trường hợp cháu chưa thành niên hoặc thành niên mà bị tàn tật , mất năng lực hành vi dân sự , không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình và không có người nuôi dưỡng thì ông , bà nội ; ông , bà ngoại có nghĩa vụ nuôi dưỡng cháu . 
Dựa vào điều 47 luật Hôn nhân và gia đình , em hãy cho biết ông bà có quyền và nghĩa vụ gì đối với cháu ? 
 - Quyền và nghĩa vụ của ông bà : 
 + Phải trông nom, chăm sóc , giáo dục cháu . 
 + Nuôi dưỡng cháu chưa thành niên hoặc cháu thành niên bị tàn tật không có người nuôi dưỡng . 
Ông bà dạy cháu học 
Một người bà nuôi ba người cháu 
Em có nhận xét gì về những việc làm của ông , bà trong các bức ảnh trên ? 
. 
 Bài tập tình huống 
Hùng 14 tuổi là cháu nội của ông bà An.Bố mẹ Hùng qua đời sớm , hiện không ai nuôi dưỡng Hùng . ông nội muốn nhận Hùng về nuôi nhưng bà nội không đồng ý. Vậy ai đúng ai sai ? Vì sao ? 
- Ông nội Hùng đúng , bà nội Hùng sai vì theo điều 47 luật hôn nhân gia đình thì ông bà có quyền và nghĩa vụ trông nom, chăm