Bài giảng Ngữ văn 6 - Tiết 30: Bạn đến chơi nhà (Nguyễn Khuyến)

 cho phù hợp . 
Đ ọc : Chậm rãi , ung dung, hóm hỉnh nh ư thấp 
thoáng một nụ cười . 
2. Tìm hiểu chú thích : 
- Nêu những hiểu biết của em về tác gi ả. 
Tác gi ả: - Nguyễn Khuyến (1835 – 1909)- Qu ê: Yên Đổ, Bình Lục , Hà Nam- Học giỏi , thi đỗ đ ầu cả 3 kỳ ( Thi hương , thi hội , thi đì nh ) Đư ợc gọi là tam nguyên Yên Đổ- Làm quan 10 năm nhưng khi Pháp đá nh Bắc Bộ th ì ô ng cáo quan về ở ẩn .- Là nh à th ơ lớn của dân tộc 
- Bài th ơ có phải là văn bản biểu cảm không ? 
- Viết về chủ đề gì? 
* Tác phẩm  Viết về tình bạn: Niềm vui mừng khôn xiết , tình cảm chân thành khi bạn đ ến thăm . 
- Bài th ơ đư ợc viết theo thể th ơ nào ? 
- Nêu cách ngắt nhịp của bài th ơ? 
3. Thể th ơ: 
Thất ngôn bát cú đư ờng luật 
Cách ngắt nhịp 4/3; 2/2/3. Riêng câu 6: 4/1/2 
4. Bố cục :- Câu 1: Cảm xúc khi bạn đ ến chơi nh à- Câu 2,3,4,5,6,7: Cảm xúc về gia cảnh - Câu 8: Cảm xúc về tình bạn. 
II- Phân tích văn bản : 
Câu 1: Cảm xúc khi bạn đ ến chơi nh à. 
- Đ ọc câu 1 
	 “Đã bấy lâu nay bác tới nh à” 
- Trong lời thông báo bạn tới chơi nh à có mấy chi tiết đ ó là những chi tiết nào ?- Câu th ơ nói về cuộc gặp gỡ sau thời gian dài xa cách qua cụm từ nào ? 
 “Đã bấy lâu nay bác tới nh à” 
- Cụm từ này không chỉ nhắc tới thời gian mà còn bày tỏ đ iều gì nữa ? 
-> Vừa chỉ thời gian xa cách nay mới gặp gỡ vừa thể hiện niềm chờ đ ợi bạn đ ến chơi đã từ lâu . 
- Em nhận xét gì về cách xưng hô và giọng đ iệu của câu th ơ? 
-> Lời xưng hô gần gũi thân tình , câu th ơ nh ư một tiếng reo vui phấn chấn . 
-> Niềm vui sướng , chân trọng , thân tình đ ối với bạn. 
2. 6 câu th ơ tiếp , cảm xúc về gia cảnh . 
- Đ ọc câu th ơ tiếp 
- Nh à th ơ đ ang trình bày với bạn chuyện gì? 
 “ Trẻ thời đi vắng chợ thời xa ” 
Em hiểu trẻ là ai ? 
- Tại sao muốn tiếp bạn Nguyễn Khuyến lại nhắc đ ến chợ ? 
- Mong đư ợc tiếp bạn đà ng hoàng 
- Nhưng thực tế th ì lúc này nh ư thế nào ? 
 “ Trẻ thời đi vắng chợ thời xa ” 
- Nhận xét về cách dùng từ “ thời ” ở câu...hân còn là người nh ư thế nào ? 
-> Thật th à, chất phác , chân thực không khách sáo . 
- Đ ến đây em hiểu gì về nh à th ơ Nguyễn Khuyến không chỉ là nh à th ơ của làng cảnh Việt Nam mà còn là một nh à th ơ Trào phúng ? 
-> Là nh à th ơ hóm hỉnh và có duyên trào phúng 
- Vậy cái quí nhất của tình bạn là gì? 
-> Giành cho nhau tình cảm chân thành và sự cảm thông . 
=> Tình nghĩa vượt lên trên vật chất tầm thường . Tình cảm bạn bè quí hơn mọi thứ trên đ ời . 
3. Câu 8: Cảm nghĩ về tình bạn: “ Bác đ ến chơi đây ta với ta ” 
- Tương phản giữa cái không có và cái có rất nhiều rất sâu sắc, đ ậm đà, thắm thiết đ ó là gì? 
- Em nhận xét cách dùng từ “Ta” trong trường hợp này ? 
-Đại từ nhân xưng “Ta”: Vừa là ngôi 1 vừa là ngôi 2 (là tác gi ả - là bạn) 
-> Sự sáng tạo tuyệt vời của Nguyễn Khuyến 
- Phân tích cái hay của từ “Ta” 
-Là ta , là bác , là hai chúng ta . Tuy hai nhưng là một – là một thể thống nhất không tách rời .=> Hai chúng ta chan hòa trong tình bạn vui vẻ , thắm thiết , thủy chung . 
- Em hãy so sánh cụm từ “ ta với ta ” ở bài th ơ này với “ ta với ta ” trong th ơ Bà Huyện Thanh Quan 
III- Tổng kết  1. Nghệ thuật 
Ngôn ng ữ thuần việt , bình dị , trong sáng , dễ hiểu , gợi hình ả nh . 
Thể th ơ thất ngôn bát cú đư ờng luật chặt chẽ 
Giọng đ iệu hóm hỉnh , vui tươi . 
Cách dùng từ giầu ý nghĩa 
2. Nội dung. 
Nêu nội dung chính của bài th ơ Ngoài ra bài th ơ còn nêu lên quan niệm gì về tình bạn? 
-Ca ngợi tình bạn thắm thiết , chân thành cao quý - Quan niệm về tình bạn tri kỷ , chân thành vượt lên trên mọi vật chất tầm thường . 
 * Luyện tập I- Phần trắc nghiệm khách quan  Câu 1 : Thể th ơ bài này giống bài nào sau đây: A. Côn Sơn Ca	 C. Qua Đ èo Ngang  B. Sông núi nước Nam D. Sau phút chia ly  Câu 2: Trong các dòng sau , dòng nào sử dụng quan hệ từ : A. Mướp đươ ng hoa 	C. Ta với ta  B. Cà mới nụ 	D. Trầu không có  Câu 3 : Nội dung chính của văn bản :	A. Ca ngợi tình cảm bạn bè . 	B. Ca ngợi vẻ đ ẹp qu ê h