Bài giảng Ngữ văn 9 - Tiết 47, Văn bản: Bài thơ về tiểu đội xe không kính

- Ph¹m TiÕn DuËt ( 1941- 2007 ) 
- Quª: Thanh Ba – Phó Thä. 
- Lµ g­¬ng mÆt tiªu biÓu cña thÕ hÖ nhµ th¬ trÎ, thêi kh¸ng chiÕn chèng Mü cøu n­íc. 
- Phong c¸ch th¬: S«i næi trÎ trung, tinh nghÞch mµ s©u s¾c 
b. T¸c phÈm : 
TiÕt 47 – Bµi th¬ vÒ tiÓu ®éi xe kh«ng kÝnh 
 Ph¹m TiÕn DuËt 
I.Tiếp xúc văn bản : 
1. Đọc: 
2. Tìm hiểu chú thích: 
a. T¸c gi¶: 
b. T¸c phÈm : 
TiÕt 47 - Bµi th¬ vÒ tiÓu ®éi xe kh«ng kÝnh 
 Ph¹m TiÕn DuËt 
 - Viết năm 1969 – trích trong tập 
 “ Vầng trăng quầng lửa” 
- ThÓ th¬ : tù do. 
- Chñ ®Ò : Ca ngîi vÎ ®Ñp hiªn ngang, dòng c¶m, trµn ®Çy niÒm l¹c quan c¸ch m¹ng cña ng­êi lÝnh l¸i xe thêi chèng Mü. 
* Tõ khã : 
Bếp Hoàng Cầm 
- BÕp Hoµng CÇm 
- TiÓu ®éi : 
3. Bè côc: 
a. T¸c gi¶: 
b. T¸c phÈm : 
TiÕt 47 – Bµi th¬ vÒ tiÓu ®éi xe kh«ng kÝnh 
 Ph¹m TiÕn DuËt 
c. Tõ khã : 
3. Bè côc : 
 Chia 2 ý : 
- Hình ảnh những chiếc xe không kính. 
- Hình ảnh những người chiến sỹ lái xe. 
II. Tìm hiểu văn bản: 
1. Nhan ®Ò bµi th¬: 
L¹, ®éc ®¸o: 
ChÊt th¬ vót lªn tõ hiÖn thùc chiÕn ®Êu ®Çy gian khæ, hy sinh. 
“ Tôi phải thêm chữ “bài thơ” để báo 
trước cho mọi người biết rằng là 
tôi viết thơ chứ không phải một khúc 
văn xuôi. “Bài thơ về tiểu đội xe không 
kính” là cách đưa chất liệu văn xuôi vào thơ, 
những câu thơ đặc văn xuôi được kết 
hợp lại trong một cảm hứng chung” 
 ( Tác giả nói về tác phẩm) 
2 . Hình ảnh những chiếc xe không kính: 
I.Tiếp xúc văn bản: 
1. Đọc: 
2. Tìm hiểu chú thích: 
TiÕt 47 – Bµi th¬ vÒ tiÓu ®éi xe kh«ng kÝnh 
 Ph¹m TiÕn DuËt 
- Tả thực , c âu thơ gần với văn xuôi, gần với khẩu ngữ. 
- LiÖt kª, ®iÖp tõ ... 
+“ Kh«ng cã kÝnh, råi xe kh«ng cã ®Ìn 
 Kh«ng cã mui xe, thïng xe cã x­íc” , 
+“ Kh«ng cã kÝnh kh«ng ph¶i vì xe kh«ng cã kÝnh 
 Bom giËt bom rung kÝnh vì ®i råi” 
- Động từ mạnh, từ phủ định. 
- Giọng thơ thản nhiên, ngang tàng. 
 Hình ảnh những chiếc xe trần trụi, biến dạng vẫn b ă ng ra chiến tr ường => gợi cho ta thấy hiện thực khốc liệt của cuộc kháng chiến chốn...im 
Nh­ sa nh­ ïa vµo buång l¸i.” 
* T­ thÕ: 
 Phép đảo ngữ, điệp từ “nhìn”, so sánh, ẩ n dụ, sử dụng động từ mạnh. 
 T­ thÕ ung dung, hiªn ngang, tù tin, chñ ®éng vµ ng¹o nghÔ tr­íc hoµn c¶nh. 
TiÕt 47 – Bµi th¬ vÒ tiÓu ®éi xe kh«ng kÝnh. 
 Ph¹m TiÕn DuËt 
* Tinh thÇn: 
Kh«ng cã kÝnh õ th ì cã bôi 
Bôi phun tãc tr¾ng nh­ ng­êi giµ 
Ch­a cÇn röa ph ì phÌo ch©m ®iÕu thuèc 
Nh ì n nhau mÆt lÊm c­êi ha ha 
Kh«ng cã kÝnh õ th ì ­ít ¸o 
M­a tu«n , m­a xèi nh­ ngoµi trêi 
Ch­a cÇn thay, lái trăm cây số nữa 
M­a ngõng, giã lïa kh« mau th« i. 
Lêi th¬ gi¶n dÞ , ®iÖp cÊu tróc c©u: 
 “Kh«ng cã .õ th ì ..”; “ Ch­a cÇn” 
 Giäng ®iÖu ngang tµng, s«i næi, tinh nghÞch. 
- Tinh thần lạc quan bình thản, thái độ coi thường gian khổ, bất chấp hy sinh của người lính lái xe. 
TiÕt 47 – Bµi th¬ vÒ tiÓu ®éi xe kh«ng kÝnh. 
 Ph¹m TiÕn DuËt 
1 . Nhan ®Ò bµi th¬: 
 - T­ thÕ ung dung, hiªn ngang, tù tin, chñ 
 ®éng vµ ng¹o nghÔ tr­íc hoµn c¶nh. 
* Tinh thÇn: 
- Tinh thần lạc quan bình thản, thái độ coi thường gian khổ, bất chấp hy sinh. 
* Tình đồng chí, đồng đội: 
II. Tìm hiểu văn bản: 
I.Tiếp xúc văn bản: 
2 . Hình ảnh những chiếc xe không kính: 
* T­ thÕ: 
3. Hình ảnh những chiến sỹ lái xe: 
a) Hoµn c¶nh : 
b) VÎ ®Ñp: 
TiÕt 47 – Bµi th¬ vÒ tiÓu ®éi xe kh«ng kÝnh. 
 Ph¹m TiÕn DuËt 
* T ì nh ®ång chÝ, ®ång ®éi: 
“ Những chiếc xe từ trong bom rơi 
Đã về đây häp thµnh tiÓu ®éi 
GÆp bÌ b¹n suèt chÆng ®­êng ®i tíi 
B¾t tay qua cöa kÝnh vì råi. 
Bếp Hoàng Cầm ta dựng giữa trời 
Chung b¸t ®òa nghÜa lµ gia ® ì nh ®Êy 
Vâng m¾c ch«ng chªnh ®­êng xe ch¹y 
L¹i ®i, l¹i ®i trêi xanh thªm. ” 
Gi ọ ng thơ tâm tình, hình ả nh g ợ i c ả m 
=> T ì nh ®ång chÝ, ®ång ®éi g¾n bã keo s¬n, th¾m thiÕt. 
TiÕt 47 – Bµi th¬ vÒ tiÓu ®éi xe kh«ng kÝnh. 
 Ph¹m TiÕn DuËt 
 T ì nh ®ång chÝ, ®ång ®éi g¾n bã keo s¬n, th¾m thiÕt . 
* ý ch í : 
* Tình đồng chí, đồng đội: 
1 . Nhan ®Ò bµi th¬: 
 - T­ thÕ ung dung, hiªn ngang, tù tin, chñ 
 ®éng vµ ng¹o nghÔ tr­íc hoµn c...ng kính: 
3. Hình ảnh những chiến sỹ lái xe: 
a) Hoµn c¶nh : 
b) VÎ ®Ñp: 
QuyÕt t©m cao ®é, ý chÝ s¾t ®¸, chiÕn ®Êu vi miÒn Nam th©n yªu. 
T­ thÕ 
ung 
 dung, 
hiªn 
 ngang 
Tinh 
 thÇn 
 dòng 
c¶m, 
 l¹c quan 
T ì nh 
 c¶m 
 ®ång ®éi 
yªu 
th­¬ng 
s«i næi 
 ý chÝ 
 quyÕt 
 t©m 
v ì 
 miÒn Nam 
Bµi th¬ vÒ tiÓu ®éi xe 
kh«ng kÝnh 
Hình ảnh những 
 chiếc xe không kính 
H ì nh ¶nh ng­êi 
 chiÕn sÜ l¸i xe 
TiÕt 47 – Bµi th¬ vÒ tiÓu ®éi xe kh«ng kÝnh. 
 Ph¹m TiÕn DuËt 
* ý chÝ: 
III. Tæng kÕt – Ghi nhí: 
1. Tæng kÕt: 
* Tình đồng chí, đồng đội: 
1 . Nhan ®Ò bµi th¬: 
* Tinh thÇn: 
II. Tìm hiểu văn bản: 
I.Tiếp xúc văn bản: 
* T­ thÕ: 
1 . Nhan ®Ò bµi th¬: 
2 . Hình ảnh những chiếc xe không kính: 
3. Hình ảnh những chiến sỹ lái xe: 
a) Hoµn c¶nh : 
b) VÎ ®Ñp: 
2. Ghi nhí: (SGK 133) 
Néi dung 
Bµi th¬ vÒ tiÓu ®éi xe kh«ng kÝnh 
NghÖ thuËt 
- Lựa chọn chi tiết độc đáo, hình ảnh đậm chất hiện thực 
- Giọng điệu ngang tàng. 
 - Đảo ngữ, điệp từ, nhân hóa, hoán dụ 
 - Ngôn ngữ tự nhiên, gần với khẩu ngữ. 
 Hình ảnh độc đáo: những chiếc xe không kính. 
 Khắc họa hình ảnh những chiến sĩ lái xe trên tuyến đường Trường Sơn thời kì đánh Mỹ với tư thế hiên ngang, lạc quan, dũng cảm. 
TiÕt 47 – Bµi th¬ vÒ tiÓu ®éi xe kh«ng kÝnh. 
 Ph¹m TiÕn DuËt 
2. Ghi nhí :( SGK 133) 
IV. LuyÖn tËp: 
* ý chÝ: 
III. Tæng kÕt – Ghi nhí: 
1. Tæng kÕt : 
* Tình đồng chí, đồng đội: 
1 . Nhan ®Ò bµi th¬: 
* Tinh thÇn: 
II. Tìm hiểu văn bản: 
I.Tiếp xúc văn bản: 
* T­ thÕ: 
1. Nhan ®Ò bµi th¬: 
2. Hình ảnh những chiếc xe không kính: 
3. Hình ảnh những chiến sỹ lái xe: 
a) Hoµn c¶nh : 
b) VÎ ®Ñp: 
TiÕt 47 – Bµi th¬ vÒ tiÓu ®éi xe kh«ng kÝnh. 
 Ph¹m TiÕn DuËt 
IV. LuyÖn tËp: 
 So sánh hình ảnh người lính trong “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” với người lính trong bài thơ “Đồng chí” (Chính Hữu) 
Gièng nhau: 
Vượt qua khó khăn 
Tình đồng đội keo sơn gắn bó 
Ý chí chiến đấu và tinh thần lạc quan 
b. Kh¸c nhau: 
“Đồng chí”: