Bài giảng môn Vật lí Lớp 6 - Tiết 23, Bài 21: Một số ứng dụng của sự nở vì nhiệt

 khác nhau(7 ô) 
6. Chất nào nở vì nhiệt ít nhất trong các chất sau: 
 chất rắn, chất lỏng, chất khí(7 ô) 
7. Từ dùng để so sánh sự nở vì nhiệt của chất khí và chất lỏng 
8. Đơn vị đại lượng này là o C (7 ô) 
9. Từ dùng để chỉ chỉ sự thay đổi thể tích của vật rắn khi bị hơ nóng (7 ô) 
Tại sao chỗ tiếp nối 2 đầu thanh ray xe lửa có một khe hở? 
Ô! Đây có phải là một ứng dụng về sự nở vì nhiệt của các chất không? 
Tại sao ?... có một khe hở? 
4 
Khe hở dùng để làm gì ? 
5 
Moät soá öùng duïng 
cuûa söï nôû vì nhieät 
Tiết 23 -Bài 21 
I. Lực xuất hiện trong sự co giãn vì nhiệt. 
 1. Quan sát thí nghiệm. 
Dụng cụ : 
1 thanh kim loại (thanh thép) 
1 ốc vặn. 
 Chốt ngang. 
1 giá đỡ. 
Đèn cồn 
Thí nghiệm 1 
Quan sát thí nghiệm: 
Thí nghiệm 1 
� Có hiện tượng gì xảy ra đối với chốt ngang? 
C 1. Khi nóng lên thanh thép xảy ra hiện tượng gì? 
 Thanh thép bị đốt nóng: nở dài ra. 
 Chốt ngang bị gãy. 
C 2. Hiện tượng xảy ra với chốt ngang chứng tỏ điều gì? 
 Khi dãn nở vì nhiệt, nếu bị ngăn cản thì thanh thép có thể gây ra lực rất lớn. 
Thí nghiệm 2 
Thí nghiệm 2 
C3 . Nếu dùng một khăn tẩm nước lạnh phủ lên thanh thép thì chốt ngang cũng bị gãy. Từ đó ta rút ra kết luận gì? 
 Khi co lại vì nhiệt, nếu bị ngăn cản thanh thép có thể gây ra lực rất lớn. 
� Hãy so sánh hiện tượng xảy ra đối với thanh thép và chốt ngang trong 2 trường hợp sau: 
 Thanh thép co lại đột ngột, chốt ngang bị gãy. 
 Thanh thép co lại từ từ, chốt ngang không bị gãy. 
☻ Khi đang đốt nóng thanh thép thì dừng lại. 
☻ Khi đang đốt nóng thanh thép, phủ khăn lạnh lên. 
2 . Rút ra kết luận: 
 C4: Chọn từ thích hợp trong khung để điền vào chỗ trống của các câu sau: 
 Khi thanh thép (1). Vì nhiệt nó gây ra (2).. rất lớn. 
Khi thanh thép co lại(3).nó cũng gây ra (4).. ..rất lớn 
lực 
 vì nhiệt 
 nở ra 
lực 
3. Vận dụng: 
C5: Hình 21.2 là ảnh chụp chỗ tiếp nối hai đầu thanh ray xe lửa . Em có nhận xét gì? Tại sao người ta phải làm như thế? 
2. Kết luận... nhiệt giống hay khác nhau? 
 Các chất rắn khác nhau thì nở vì nhiệt khác nhau.Vì vậy đồng và thép nở vì nhiệt khác nhau. 
C8 . Khi bị hơ nóng thì băng kép luôn cong về phía nào? Tại sao? 
 Khi bị hơ nóng, băng kép luôn cong về phía thanh thép. Do đồng dãn nở vì nhiệt nhiều hơn thép nên thanh đồng dài hơn và nằm phía ngoài vòng cung. 
C 9 . Băng thép đang thẳng. Nếu làm lạnh đi thì nó có bị cong không? Nếu có thì cong về phía thanh thép hay thanh đồng? Tại sao? 
 Có bị cong và cong về phía thanh đồng. Đồng co lại vì nhiệt nhiều hơn thép nên thanh đồng ngắn hơn, thanh thép dài hơn và nằm phía ngoài vòng cung. 
II.Băng kép 
 2. Kết luận 
Băng kép khi bị . ............... hoặc làm lạnh đều ................. 
đốt nóng 
cong lại 
Chốt 
Băng kép 
Tiếp điểm 
Bàn là điện 
Tiếp điểm 
Lá đồng 
Lá thép 
Băng kép 
Đèn báo đ iện 
Đèn báo điện 
Tiếp điểm 
Băng kép 
Lá đồng 
Lá thép 
C 10 . Tại sao bàn là điện lại tự động tắt khi đã đủ nóng? 
 Khi đủ nóng, băng kép cong lên phía trên, đẩy tiếp điểm lên làm ngắt mạch điện. 
Thanh đồng của băng kép ở thiết bị đóng ngắt của bàn là này nằm ở phía trên hay dưới? 
 Thanh đồng nằm dưới. 
 Để khi ống bị nở dài thì đoạn cong này chỉ biến dạng mà không bị gãy. 
Trong thực tế sự co dãn vì nhiệt của chất rắn có rất nhiều ứng dụng trong đời sống và kĩ thuật. 
Tại sao các ống kim loại dẫn hơi nóng hoặc nước nóng phải có đoạn uốn cong ? 
32 
Trong thực tế sự nở vì nhiệt của chất rắn có rất nhiều ứng dụng trong đời sống và kĩ thuật. 
 Ứng dụng trong 
 lắp đặt đường 
 ray 
 Ứng dụng trong 
 xây dựng cầu, 
đường 
 Ứng dụng trong 
thiết bị điện 
 tự động 
Tại sao mái tôn lại có hình lượn sóng? 	 
Trong thực tế sự co dãn vì nhiệt của chất rắn có rất nhiều ứng dụng trong đời sống và kĩ thuật. 
Tại sao mái tôn lại có hình lượn sóng? 
Để sự co dãn vì nhiệt của tôn không bị ngăn cản. Nếu sự co dãn vì nhiệt bị ngăn cản có thể làm tôn bị rách. 
35 
Trß ch¬i 
s 
¾ 
t 
Câu 1: Kim loại nào nở vì nhiệt í...a tài trợ về tài chính, 
 ông cống hiến hoàn toàn cho nghiên cứu 
 khoa học. 
 Ông có nhiều đóng góp to lớn trong lĩnh vực 
 Vật lý, Toán học và Thiên văn học.  
Hướng dẫn nghiên cứu bài tiếp theo: 
+ Học thuộc phần ghi nhớ ở trang 67 SGK. 
+ Làm bài tập 21.1- 21.5 SBT. 
1.Bài vừa học 
2. Bài sau: 
Bài 25: NHIỆT KẾ -NHIỆT GIAI 
Kẻ bảng 22.1 ở trang 69 SGK. 
Đọc trước bài Nhiệt kế - Nhiệt giai 
Chóc c¸c em häc giái ch¨m ngoan !