Giáo án Ngữ văn Lớp 8 - Tuần 21 - Năm học 2017-2018

 Cốc Bó, tập thơ ''Hồ Chủ Tịch'' - Nhà xuất bản VHHN 1967
2. Học sinh: trả lời các câu hỏi SGKT 28
c. Các hoạt động dạy- học:
1. ổn định trật tự( 1 phút ):
2. KTBC( 5 phút ): 
? Đọc thuộc lòng bài thơ ''Khi con tu hú''
? Qua bài thơ em hiểu gì về các chiến sĩ cách mạng trong thời kì hoạt động cách mạng bí mật? Kể tờn các bài thơ của Bác mà em đã học ở lớp 7.
3. Bài mới: 
Hoạt động 1: Giới thiệu bài:- Thời gian: 1 phỳt
Hoạt động 2: Hướng dẫn học sinh tỡm hiểu chung về tỏc giả, tỏc phẩm.- Thời gian: 5 phỳt.
Hoạt động của gv- hs
Kiến thức cần đạt
? Em hiểu gì về hoàn cảnh sáng tác bài thơ.
- Giáo viên giới thiệu sau 30 năm bôn ba hoạt động cứu nước, Bác đã bí mật về nước lãnh đạo cách mạng Việt Nam. Người sống một cách gian khổ nhưng thích nghi một cách rất tự nhiên. Lúc này Bác rất vui vì Người được sống trên mảnh đất Tổ Quốc và Người biết rằng thời cơ giành độc lập đương tới gần và người còn vui vì được sống giữa thiên nhiên.
Hoạt động 3: Hướng dẫn HS tỡm hiểu chi tiết văn bản
- Thời gian: 20 phỳt
- Học sinh nghe, cảm nhận.
- GVđọc mẫu- HS đọc 2, 3 lần
? Cần chú ý điều gì khi đọc văn bản này.
- Giáo viên kiểm tra việc đọc chú thích của học sinh.
? Nhắc lại đặc điểm của thơ TN tứ tuyệt ĐL.
? Nhận xét về cấu trúc của bài thơ này.
? Theo nội dung có thể tách bài thơ thành những ý lớn nào.
? Nhận xét về giọng điệu nghệ thuật của C1.
? Nội dung câu 1? 
- Đại tướng Võ Nguyên Giáp kể lại: những ngày mưa rắn rết chui cả vào chỗ nằm ... mọi biến cố đều không mảy may lay chuyển được ý chớ, nghị lực của Bỏc...
? Câu thứ 2 kế thừa điều gì của câu 1.
? Nó cho biết cuộc sống của Bác như thế nào.
- Có người hiểu ý câu thơ này là dù phải ăn chỉ có cháo bẹ, rau măng rất khổ nhưng tinh thần vẫn sẵn sàng. Hiểu như vậy không phù hợp với tinh thần chung, giọng điệu đùa vui thoải mái của bài thơ, không phù hợp với cảm xúc của tác giả giảm tầm tư tưởng của bài thơ.
* Giọng vui đùa nói về thức ăn ở đây thật đầy đủ, dư thừa.
- Trong bài''Cảnh rừng Việt Bắc'' (19...Giáo viên đánh giá.
? cõu thơ cuối của bỏc cho em bài học gỡ về cuộc sống?
- Niềm vui lớn nhất của Bác không chỉ là thú lâm tuyền, đó là niềm vui của người chiến sĩ CM
''Đêm mơ nước ...'' Nay được trở về đất nước.Niềm vui đất nước sắp được giải phóng so với những gian khổ chẳng có nghĩa lí gì. Tất cả những ''hang'', ''cháo bẹ''... đều trở thành sang trọng vì đó là cuộc đời CM.
? Nhận xét về nghệ thuật của bài thơ.
? Bài thơ cho ta hiểu điều gì về những ngày Bác sống và làm việc ở Pác Bó.
? Em hiểu thêm điều cao quí nào ở con người Hồ Chí Minh.
- Học sinh đọc ghi nhớ.
Hoạt động 4: Luyện tập
- Thời gian: 5 phỳt
? Người xưa ca ngợi thú lâm tuyền. Theo em thú lâm tuyền ở Pác Bó có gì khác so với xưa.
* Nhân vật trữ tình tuy có dáng vẻ ẩn sĩ nhưng thực chất vẫn là chiến sĩ.
- Bài thơ vừa có chất cổ điển vừa mang tính hiện đại
I.Giới thiệu chung 
1. Tỏc giả: 
- Chú thích trong SGK tr28
2. Bài thơ:
- Bài thơ được viết 2-1944 khi Bác Hồ làm việc ở hang Pác Bó (Hà Quảng - Cao Bằng)
II. Đọc - hiểu văn bản 
1. Đọc , chỳ thớch:
- Đọc chính xác, ngắt nhịp đúng (đặc biệt là ở câu 2 và câu 3), giọng điệu thoải mái, thể hiện tâm trạng sảng khoái.
- Chú thích (1) bẹ (từ địa phương) liên hệ với ''bắp'' trong ''Khi con tu hú''
- Sử Đảng (2)
2. Bố cục : 
- Khai, thừa, chuyển, hợp. 
- Bài thơ tuân thủ khá chặt chẽ qui tắc và mô hình cấu trúc chung của một bài thơ tứ tuyệt nhưng vẫn toát lên vẻ phóng khoáng, mới mẻ.
- Cảnh sinh hoạt và làm việc của Bác ở Pác Bó (C1,2,3)
- Cảm nghĩ của Bác (C4)
3. Phân tích
a) ''Thú lâm tuyền'' của Bác Hồ. 
* Chỗ ở
- ''Sáng ra bờ suối/tối vào hang''
Nhịp 4/3 tạo thành 2 vế sóng đôi, đối nhau, giọng điệu thoải mái, phơi phới Bác Hồ sống thật ung dung, hoà điệu với nhịp sống núi rừng
+ Cảm giác về sự nhịp nhàng, nề nếp: sáng ra, tối vào
* Nghệ thuật đối tạo cảm giác về sự nhịp nhàng, nề nếp
* Giọng thoải mái, phơi phới lối sống ung dung, con người hoà hợp với thiên nhiên, làm chủ hoàn cảnh.
*Cái ăn
- Tiếp tục mạch cảm xú...ền'' như một ẩn sĩ vui cảnh nghèo.
b) Cảm nghĩ của Bác 
+ Sang: sang trọng, giàu có
+ ở đây là sang trọng giàu có về mặt tinh thần của những cuộc đời làm CM, lấy lí tưởng cứu nước làm lẽ sống, không hề bị khó khăn gian khổ thiếu thốn khất phục. Chữ ''sang'' được coi là ''nhãn tự'' toả sảng tinh thần toàn bài.
+ ở đây còn là cái sang trọng của nhà thơ luôn tìm thấy sự hoà hợp với thiên nhiên.
''Ba mươi năm ấy chân không mỏi
Mà đến bây giờ mới tới nơi''
 (Tố Hữu)
''Hôm nay xiềng xích thay dây trói
Mỗi bước leng keng tiếng ngọc rung''
Tuy bị tình nghi là gián điệp
Mà như khanh tướng vẻ ung dung''
 (Nhật kí trong tù)
4. Tổng kết 
a. Nghệ thuật
- Thơ tứ tuyệt bình dị, hàm súc
- Giọng thơ vui đùa, thoải mái
- Nghệ thuật đối.
b. Nội dung 
- Cảnh sinh hoạt làm việc đơn sơ
- Niềm vui CM, niềm vui sống hoà hợp với TN của Bác.
* Ghi nhớ: SGK - tr30 
III. Luyện tập 
- Người xưa thường tìm đến thú lâm tuyền vì cảm thấy bất lực trước thực tế xã hội, muốn ''lánh đục về trong'', tự an ủi bằng lối sống ''An bần lạc đạo''. Tuy đó là lối sống thanh cao nhưng có phần tiêu cực. Còn với Bác Hồ sống hoà nhịp với lâm tuyền nhưng vẫn giữ nguyên trọn vẹn cốt cách chiến sĩ. Vì vậy nhân vật trữ tình của bài thơ tuy có dáng vẻ ẩn sĩ nhưng thực chất vẫn là chiến sĩ.
4. Củng cố. Hoạt động 6: Hệ thống, khắc sõu kiến thức- Thời gian: 2 phỳt
- Đọc diễn cảm bài thơ
? Tại sao nói bài thơ vừa mang tính chất cổ điển vừa mang tính chất hiện đại.
5. Hướng dẫn về nhà( 3 phút ): : 
- Học thuộc lòng bài thơ, nắm được nội dung và nghệ thuật của bài thơ.
- Phát biểu cảm nghĩ về Bác Hồ, soạn bài ''Ngắm trăng'', ''Đi đường''.
- Soạn bài “ Câu cầu khiến”, trả lời các câu hỏiSGK, ụn tập lại kiến thức về tỡnh thỏi từ và cõu nghi vấn.
Kớ duyệt ngày thỏng 01 năm 2018 T.T 
 Nguyễn Thị Thúy
Tuần: 22
Tiết: 84
 Ngày soạn: 09/01/2018
 Ngày dạy : 19/01/2018
câu cầu khiến
A. mục tiêu
1. Kiến thức: Học sinh cảm nhận được đặc điểm hình thức và chức năng của câu cầu khiến.
2. Kĩ năng: Rè