Rèn kĩ năng giải một số dạng bài tập về tổ hợp xác suất cho học sinh giỏi môn Sinh học 9

 giữa giữ kiện của bài tập với những kiến thức lý thuyết di truyền sinh học.
Với mong muốn được góp một phần nhỏ bé để thực hiện tốt nhiệm vụ trên. Tôi thiết nghĩ cần phải: Rèn kĩ năng giải bài tập di truyền, đặc biệt là kĩ năng giải bài tập về tổ hợp xác suất cho học sinh giỏi lớp 9. Vì trong nội dung để dạy tốt, học tốt môn sinh học không thể thiếu kĩ năng này và đây cũng chính là nền tảng để giúp các em đội tuyển có kĩ năng tốt nhất giải bài tập và học tốt môn sinh học bậc THPT. Do đó nội dung chủ yếu của bài viết này là một số kinh nghiệm của bản thân tôi đã rút ra trong quá trình trực tiếp giảng dạy và bồi dưỡng học sinh giỏi môn sinh học lớp 9 tại trường THCS Lang Sơn, với kinh nghiệm này tôi mong muốn sẽ giúp đỡ các em để các em có những kĩ năng cơ bản giải một số dạng bài tập di truyền trong chương trình SGK và trong sách nâng cao của bộ môn sinh học.
Để đạt được những mục đích trên tôi nghĩ ngoài việc nắm chắc kiến thức cơ bản thì học sinh cần nắm vững phương pháp giải một số dạng bài tập di truyền.
Các em phải được cọ sát nhiều với việc giải một số bài tập khó, đa dạng, vì vậy đòi hỏi các em phải biết vận dụng từng nội dung kiến thức thích hợp để tìm ra phương pháp giải đúng, nhanh các dạng bài tập di truyền.Vì vậy, trong giảng dạy và bồi dưỡng học sinh giỏi môn sinh học lớp 9, tôi thấy việc “Rèn kĩ năng giải một số dạng bài tập về tổ hợp xác suất cho học sinh giỏi môn sinh học” là rất cần thiết.
II. PHƯƠNG PHÁP TIẾP CẬN SÁNG KIẾN
Thu thập thông tin, nghiên cứu tài liệu, sách tham khảo, đề thi học sinh giỏi huyện, tỉnh về một số dạng bài tập về tổ hợp xác suất trong sinh học.
Kết hợp giữa phương pháp lí luận và phương pháp phân tích, tổng kết thực tiễn. 
 Thử nghiệm thực tiễn giảng dạy, bồi dưỡng đội tuyển học sinh giỏi môn sinh học lớp 9 ở trường THCS Lang Sơn. 
III. MỤC TIÊU
 Hình thành những kĩ năng giải nhanh, đúng, các dạng bài tập di truyền về tính tổ hợp xác suất trong sinh học 9. Từ đó giúp học sinh nắm chắc kiến thức lí thuyết và vậ...dạng bài tập trong các kì thi học sinh giỏi các cấp. Các kiến thức, dạng bài tập này có nhiều trong các đề thi học sinh giỏi các tỉnh trên toàn quốc, đặc biệt theo chương trình đồng tâm các em sẽ phải gặp kiến thức này ở cấp trung học phổ thông. Đây cũng là nội dung giúp rèn cho học sinh các kĩ năng tư duy tính toán, tạo tiền đề cho các em trong việc giải quyết các bài tập về tổ hợp xác suất trong sinh học.
Trong quá trình giảng dạy môn Sinh học 9, tôi và các đồng nghiệp đều nhận thấy học sinh còn gặp khá nhiều lúng túng trong việc giải bài tập, một phần do các em chưa có sự liên hệ giữa kiến thức và phần bài tập, mặt khác do các em 
đã quen với phương pháp học môn Sinh học ở lớp dưới theo hướng trả lời các câu hỏi lí thuyết là chủ yếu,chính vì vậy các em không tìm được sự liên quan mật thiết logic giữa lí thuyết và bài tập dẫn đến các em không khỏi bỡ ngỡ và có cảm giác sợ, chán với bộ môn. Và điều đó cản trở rất lớn đến việc lĩnh hội kiến thức của học sinh. Trong những năm gần đây cho thấy các dạng bài tập tính xác suất di truyền được vận dụng trong các đề thi học sinh giỏi môn sinh học lớp 9 các cấp rất nhiều. Mặt khác, việc tự học, tự nghiên cứu tài liệu của học sinh còn hạn chế. Nên khi học sinh giải các bài tập di truyền, biến dị đặc biệt là các dạng bài tính tổ hợp xác xuất học sinh rât lúng túng hay nhầm lẫn nên kết quả bài thi không cao. 
2.Tồn tại, hạn chế
	Trong thực tiễn giảng dạy khi cho học sinh làm các bài tập liên quan tới các dạng bài tập về tính xác suất trong các đề thi học sinh giỏi lớp 9, tôi thấy học sinh rất lúng túng, hay nhầm lẫn trong giải các bài tập.Vướng mắc đó không phải học sinh không thuộc lí thuyết mà học sinh không nắm được bản chất của vấn đề, chưa có kĩ năng thiết lập mối quan hệ giữa giữ kiện của bài tập với những kiến thức lí thuyết di truyền học.
 	Học sinh chưa có khả năng suy luận, tìm ra các kĩ năng, phương pháp giải nhanh các bài tập di truyền về tổ hợp xác suất.
3. Nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế
Trong quá tr...học sinh giỏi môn sinh học 9 
Trong chương trình sinh học trung học cơ sở đặc biệt là chương trình sinh học 9, thì kĩ năng giải một số dạng bài tập về tổ hợp xác suất là đề tài hay, khó và mới đối với học sinh nhưng lại khá thiết thực trong việc vận dụng kiến thức giải các dạng bài tập trong thi học sinh giỏi các cấp. Các kiến thức, dạng bài tập này có nhiều trong các đề thi học sinh giỏi các tỉnh trên toàn quốc, đặc biệt theo chương trình đồng tâm các em sẽ phải gặp kiến thức này ở cấp trung học phổ thông. Đây cũng là nội dung giúp rèn cho học sinh các kĩ năng tư duy tính toán, tạo tiền đề cho các em trong việc giải quyết nhanh, đúng các bài tập về tổ hợp xác suất trong sinh học. Xuất phát từ cơ sở nêu trên bản thân tôi suy nghĩ: trong công tác giảng dạy và bồi dưỡng học sinh giỏi để đạt kết quả cao, nhất thiết phải đầu tư bồi dưỡng về phương pháp giải các dạng bài tập Sinh học trong chương trình Sinh học lớp 9. Đây là vấn đề không mới, nhưng làm thế nào để học sinh có được phương pháp, kĩ năng thành thạo khi giải các dạng bài tập và đưa ra các cách giải cho phù hợp với mỗi dạng bài tập là điều mỗi giáo viên khi dạy sinh học 9 đều quan tâm. Trước thực trạng trên, qua kinh nghiệm giảng dạy tôi có những định hướng và giải pháp cụ thể để giảng dạy phần bài tập tổ hợp xác suất môn sinh học. Giúp học sinh có kĩ năng phân tích, tổng hợp, từ đó đưa ra phương pháp giải một số dạng bài tập về tổ hợp xác suất nhanh và chính xác. Để thực hiện được mục tiêu đó tôi thiết nghĩ cần phải hình kĩ năng giải bài tập xác suất sinh học cho học sinh giỏi sinh học 9, góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy cũng như nâng cao tỉ lệ học sinh giỏi cấp huyện, cấp tỉnh.
 Vì vậy tôi đưa ra chuyên đề: “Phương pháp rèn kĩ năng giải một số dạng bài tập về tổ hợp xác suất cho học sinh giỏi môn sinh học 9 ” 
II. GIẢI PHÁP ĐỂ THỰC HIỆN SÁNG KIẾN	
Để đảm bảo yêu cầu của cải cách giáo dục, từng bước vận dụng phương pháp dạy học mới “coi học sinh là nhân vật trung tâm, giáo viên chỉ là người tổ chứ