Bài giảng môn Đại số Lớp 9 - Tuần 10 - Tiết 20, Bài 2: Hàm số bậc nhất

hỡ hàm số y=f(x) nghịch biến trờn R 
KIỂM TRA BÀI CŨ 
TIẾT 20 
BÀI 2: HÀM SỐ BẬC NHẤT 
Khỏi niệm về 
Hàm số bậc nhất 
HÀM SỐ 
BẬC NHẤT 
Tớnh chất 
Bài tập 
ỏp dụng 
TT Hà Nội 
8 Km 
Bến xe phớa nam 
Huế 
a) Bài toỏn : Một xe ụ tụ khỏch đi từ bến xe phớa nam Hà Nội vào Huế với vận tốc trung bỡnh 50 km/h. Hỏi sau t giờ ụ tụ cỏch trung tõm Hà Nội bao nhiờu kilomột? Biết rằng bến xe phớa nam cỏch trung tõm Hà Nội 8 km. 
?1 
Hóy điền vào chỗ trống ( ) cho đỳng 
Sau 1 giờ, ụ tụ đi được :  
Sau t giờ, ụ tụ đi được :  
Sau t giờ, ụ tụ cỏch trung tõm Hà Nội là: S= ....... 
 Sau 1 giờ, ụ tụ đi được 50 km 
50 km 
Sau t giờ, ụ tụ đi được 50t km 
50t km 
50t +8 km 
THẢO LUẬN NHÓM 
Theo bàn làm ?1, ?2 
1. Khỏi niệm về hàm số bậc nhất 
Bài 2: HÀM SỐ BẬC NHẤT 
1. Khỏi niệm về hàm số bậc nhất 
a) Bài toỏn : Một xe ụtụ chở khỏch đi từ bến xe phớa nam Hà Nội vào Huế với vận tốc trung bỡnh 50km/h. Hỏi sau t giờ xe ụtụ đú cỏch trung tõm Hà Nội bao nhiờu kilụmột? Biết rằng bến xe phớa nam cỏch trung tõm Hà Nội 8km. 
t 
1 
2 
3 
4 
s = 50t+8 
58 
108 
158 
208 
?2 
Tại sao đại lượng s là hàm số của đại lượng t ? 
 Đại lượng s là hàm số của đại lượng t vỡ: 
Đại lượng s phụ thuộc vào đại lượng thay đổi t 
- Với mỗi giỏ trị của t, xỏc định được chỉ một giỏ trị tương ứng của s 
S = 50t + 8 là hàm số bậc nhất 
Bài 2: HÀM SỐ BẬC NHẤT 
Khỏi niệm về hàm số bậc nhất 
s = 50t + 8 là hàm số bậc nhất 
Vậy hàm số bậc nhất là gỡ? 
Vậy hàm số bậc nhất cú dạng như thế nào ? 
Nếu thay s bởi y ; t bởi x ta có công thức hàm số nào? 
S = 50 t + 8 
Nếu thay 50 bởi a và 8 bởi b ta có công thức nào? 
y 
a 
x 
b 
1. Khái niệm về hàm số bậc nhất 
a. Bài toán 
b . đ ịnh nghĩa (sgk/47) 
Hàm số bậc nhất là hàm số được cho bởi công thức 
y = ax + b 
trong đó a, b là các số cho trước và a ≠ 0 
1. Khái niệm về hàm số bậc nhất 
Chỳ ý: Khi b = 0, hàm số bậc nhất cú dạng y = ax ( a ≠ 0 ) 
 (đó học ở lớp 7) 
Bài 2: HÀM SỐ BẬC NHẤT 
Bài tập 1 
Trong c...Hàm số y = f(x) = 3x + 1 xỏc định với mọi x thuộc R. 
- Lấy x 1 , x 2 R sao cho x 1 < x 2 
- Vỡ f(x) = 3x + 1 nờn: 
f(x 1 ) = 3x 1 + 1 
f(x 2 ) = 3x 2 + 1 
Ta cú x 1 < x 2 
 3x 1 < 3x 2 
 3x 1 +1<3x 2 +1 
 f(x 1 ) < f(x 2 ) 
Do x 1 < x 2 và f(x 1 ) < f(x 2 ) 
Nờn hàm số y = 3x + đồng biến trờn R. 
HOẠT ĐỘNG NHểM 
Hết giờ 
Bài 2: HÀM SỐ BẬC NHẤT 
-Hàm số y = 3 x + 1 có 
 a = 
là hàm số đồng biến 
 trên R. 
? Tổng quát, hàm số y = ax + b ( a ≠ 0) 
 đồng biến khi nào, nghịch biến khi nào. 
3 > 0 
-3 < 0 
* Hai hàm số bậc nhất: 
 y = 3x + 1 và y = -3x + 1 
luụn xỏc định với mọi giỏ trị của x thuộc R . 
-Hàm số y = -3 x + 1 có 
 a = 
là hàm số nghịch biến 
trên R. 
Bài 2: HÀM SỐ BẬC NHẤT 
Hai hàm số trờn 
xỏc định 
khi nào? 
Em cú nhận xột gỡ về 
hệ số a cuả hai hàm số trờn? 
1. Khái niệm về hàm số bậc nhất 
2. Tính chất 
Hàm số bậc nhất y = ax + b xác định với mọi giá trị của x thuộc R và có tính chất sau: 
+ đ ồng biến trên R, khi a > 0 
+ Nghịch biến trên R, khi a < 0 
Bài 2: HÀM SỐ BẬC NHẤT 
Bài tập 1 
Trong các hàm số sau, hàm số nào là hàm số bậc nhất? Hãy xác định các hệ số a, b của chúng. Xét xem hàm số bậc nhất nào đồng biến , nghịch biến ? 
Hàm số 
Hàm số bậc nhất 
Hệ số a 
Hệ số b 
đ ồng biến 
Nghịch biến 
y = 5x + 3 
x 
5 
3 
y = 1 – 5x 
x 
- 5 
1 
y = - 0,5x 
x 
- 0,5 
0 
x 
y = mx - 7 
x 
nếu m ≠ 0 
m 
- 7 
x 
x 
x 
x 
m > 0 
m < 0 
?4 . Cho ví vụ vờ̀ hàm sụ́ bọ̃c nhṍt trong các trường hợp sau: 
 a/ Hàm sụ́ đụ̀ng biờ́n. 
 b/ Hàm sụ́ nghịch biờ́n 
Trò Chơi 
 Luật chơi: Mỗi đội có 3 vận động viên, các thành viên trong mỗi đội luân phiên nhau viết đáp án, viết xong chạy về cuối hàng ( Thành viên của đội nào 1 lần lên viết hai đáp án là phạm luật ) trong 1 phút đội nào ghi được nhiều đáp án đúng theo yêu cầu thỡ giành chiến thắng. 
Đội A 
Hàm số bậc nhất đồng biến 
.. 
.. 
.. 
Đội B 
Hàm số bậc nhất nghịch biến 
.. 
.. 
.. 
0 ...hàm số đồng biến khi 
m – 2 > 0 m > 2. 
c , y = (m - 2)x + 3 là hàm số nghịch biến khi 
m – 2 < 0 m < 2. 
Tiết học hụm nay , cú những nội dung cụ thể nào? 
Sơ đồ tư duy 
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ 
Nắm vững định nghĩa, tính chất hàm số bậc nhất 
Làm bài tập 9, 10, 11 SGK trang 48. 
Làm bài tập 6, 8 SBT trang 57. 
Hướng dẫn bài 10 SGK : 
Chiều dài HCN là 30cm 
Khi bớt x(cm) chiều dài là 
 30 – x (cm) 
Sau khi bớt x(cm) chiều rộng là 
 20 – x(cm) 
Công thức tính chu vi p = 2.(d+r) 
* Chuẩn bị tiết sau: Luyện tập 
20cm 
30cm 
x 
x 
 Hàm số nào sau đõy là 
hàm số bậc nhất? 
a) 
y=4 - 3x 
b) 
y=x + 1 
c) 
y = 
Thời gian: 
10 
9 
8 
7 
6 
5 
4 
3 
2 
1 
Hết giờ 
Chọn: a 
Nhanh lờn cỏc bạn ơi ! 
Cố lờncố lờn.. ..ờ. ờn! 
2 
Hàm số y=mx+5 
là hàm số bậc nhất 
khi m như thế nào? 
a) 
m = 0 
b) 
m≠0 
c) 
m>0 
Thời gian: 
10 
9 
8 
7 
6 
5 
4 
3 
2 
1 
Hết giờ 
Chọn: b 
Nhanh lờn cỏc bạn ơi ! 
Cố lờncố lờn! 
 Hàm số y=(m-2)x+1 
 khụng phải là hàm số 
bậc nhất khi m như thế nào? ? 
a) 
m ≠2 
b) 
m≠0 
c) 
m=2 
Thời gian: 
10 
9 
8 
7 
6 
5 
4 
3 
2 
1 
Hết giờ 
Chọn: c 
Nhanh lờn cỏc bạn ơi ! 
Cố lờncố lờn! 
 Hàm số y=(3-m)x + 1 
là hàm số nghịch biến 
 trờn R khi m như thế nào? 
a) 
m > 3 
b) 
m<3 
c) 
m≠3 
Thời gian: 
10 
9 
8 
7 
6 
5 
4 
3 
2 
1 
Hết giờ 
Chọn: a 
Nhanh lờn cỏc bạn ơi ! 
Cố lờncố lờn! 
Hà Nội- Nha Trang: 1287 km 
Hà Nội – Huế :688 km 
Huế - Nha Trang: ?