Đề cương bài thi Đánh giá tư duy - Năm học 2021
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Đề cương bài thi Đánh giá tư duy - Năm học 2021", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.
Tóm tắt nội dung tài liệu: Đề cương bài thi Đánh giá tư duy - Năm học 2021
TRƯỜNG ĐHBK HÀ NỘI Đề cương Bài thi dánh giá tư duy năm 2021 ĐỀ CƯƠNG BÀI THI ĐÁNH GIÁ TƯ DUY NĂM 2021 I. MÔ TẢ CHUNG Trường Đại học Bách khoa Hà Nội đã công bố Đề án tuyển sinh năm 2021, trong đó một trong các phương án xét tuyển của Trường là dựa trên kết quả Bài thi đánh giá tư duy. Bài thi đánh giá tư duy được thiết kế với mục tiêu đánh giá khả năng vận dụng kiến thức cơ bản và một số năng lực cần có của thí sinh để theo học thành công các lĩnh vực khoa học, kỹ thuật và kinh tế. Nội dung kiến thức và các câu hỏi thi được xây dựng phù hợp với đặc điểm của giáo dục Việt Nam và theo cách tiếp cận tiên tiến trên thế giới. Bài thi đánh giá tư duy có thời lượng 180 phút, chia làm 3 phần: - Phần Toán có thời lượng 90 phút, bao gồm phần trắc nghiệm và phần tự luận. - Phần Đọc hiểu có thời lượng 30 phút, hình thức trắc nghiệm. - Phần tự chọn có thời lượng 60 phút, thí sinh lựa chọn một trong 3 định hướng: Lý – Hóa, Hóa – Sinh, Tiếng Anh Kết quả thi cũng là căn cứ cho các thí sinh đăng ký xét tuyển vào các ngành đại học chính quy của Đại học Bách khoa Hà Nội và một số trường đại học khác theo các tổ hợp BK1, BK2 và BK3. Tổ hợp BK1: Toán, Đọc hiểu và phần tự chọn Lý – Hóa. Tổ hợp BK2: Toán, Đọc hiểu và phần tự chọn Hóa – Sinh. Tổ hợp BK3: Toán, Đọc hiểu và phần tự chọn Tiếng Anh. II. PHẦN THI TOÁN 1. Mô tả khái quát Phần thi Toán nhằm đánh giá khả năng tư duy và vận dụng những kiến thức cơ bản của Toán học vào giải quyết những bài toán trong thực tế, đồng thời đánh giá khả năng học Toán cao cấp và các môn khoa học, kỹ thuật ở bậc đại học của thí sinh. Kết cấu phần thi môn Toán bao gồm: - Phần trắc nghiệm gồm có 25 câu - Phần tự luận gồm có 2 bài 2. Nội dung 1 TRƯỜNG ĐHBK HÀ NỘI Đề cương Bài thi dánh giá tư duy năm 2021 Nội dung phần thi toán nằm trong chương trình trung học phổ thông (THPT), được thiết kế ở mức độ thông hiểu, vận dụng và vận dụng sáng tạo, bao gồm các chủ đề sau: - Hàm số và phương trình lượng giác - Tổ hợp - Xác suất - Dãy số - cấp số - Giới hạn và tính liên tục của hàm số - Ứng dụng của đạo hàm cho bài toán khảo sát hàm số - Mũ và logarit - Nguyên hàm - Tích phân và ứng dụng - Số phức - Hình học không gian - Khối đa diện, khối tròn xoay - Phương pháp tọa độ trong mặt phẳng và không gian 3. Ví dụ minh họa Ví dụ 1 (tự luận) Một biển quảng cáo có dạng hình elip với bốn đỉnh AA1,,, 2 BB 1 2 như hình vẽ bên dưới cần sơn mầu, biết AA1 2 8 mBB ; 1 2 6 m , và tứ giác MNPQ là hình chữ nhật có MQ 3 m . Biết mức chi phí sơn phần tô đậm là 200.000 đồng/m2 và phần còn lại là 100.000 đồng/ m2. Hỏi số tiền (làm tròn đến đơn vị nghìn đồng) để sơn biển quảng cáo là bao nhiêu? Hướng dẫn: Bước 1 (Mô hình hóa bài toán thực tế và xác định các thông tin). Gắn hệ trục tọa độ Oxy với O là giao điểm của AA1 2 và BB1 2 Vì elip có độ dài trục lớn 2a 8 a 4 , độ dài trục bé 2b 6 b 3 . Gắn hệ trục tọa độ Oxy sao cho AA1 2 trùng Ox, BB1 2 trùng Oy khi đó elip có phương trình chính tắc: x2 y 2 1 16 9 2 TRƯỜNG ĐHBK HÀ NỘI Đề cương Bài thi dánh giá tư duy năm 2021 Bước 2 (Phân tích các thông số của đầu bài trong mô hình xây dựng) 3 Vì MQ 3 nên NP 3 , vì vậy điểm N có tọa độ là N x0 ; với x0 0. N thuộc 2 elip nên: 2 2 3 3 2 x 2 2 0 1x 16 1 2 3 . 16 90 9 Bước 3 (Lựa công cụ toán học và các kỹ năng để tính toán các đại lượng) 2 2 2 xy2 x 3 2 Ta có: 1y 9 1 y 16 x . 16 9 16 4 Gọi S1 là diện tích hình phẳng giới hạn bởi các đường: 3 y 16 xyxx2 , 0, 0, 2 3. 4 Do tính đối xứng của hình elip nên diện tích phần được tô đậm là: 2 3 SS 4 3 16 xx2 d 1 . 0 Đặt x 4sint d x 4cos.d tt . Khi x 0 t 0. Khi x 2 3 t . 3 3 3 3 2 2 1 Do đó S 4 3.4 1 sin ttt cos .d 48 cos tt .d 24 1 cos 2 t d ttt 24 sin 2 3 0 0 0 2 0 8 6 3 . 4 3 Diện tích phần còn lại của elip là 4 16 x2 dx 8 6 3 4 6 3 . 0 4 Bước 4 (Đưa các số liệu toán học quay về với bài toán thực tế và đánh giá kết quả) 3 TRƯỜNG ĐHBK HÀ NỘI Đề cương Bài thi dánh giá tư duy năm 2021 Do đó số tiền cần làm biển quảng cáo là T 8 6 3 .200000 4 6 3 .100000 7 322 000 đồng (bằng chữ: bẩy triệu ba trăm hai mươi hai nghìn đồng). Ví dụ 2 (trắc nghiệm) Trong không gian Oxyz, cho điểm E 2;1;3 , mặt phẳng P : 2 x 2 yz 3 0 và mặt cầu Sx: 3 2 y 2 2 z 5 2 36. Gọi là đường thẳng đi qua E, nằm trong mặt phẳng P và cắt S tại hai điểm có khoảng cách nhỏ nhất. Phương trình của là x 2 9 t x 2 5 t x 2 t x 2 4 t A. y 1 9 t . B. y 1 3 t . C. y 1 t . D. y 1 3 t . z 3 8 t z 3 z 3 z 3 3 t Hướng dẫn: A E F B K Bước 1 (Phân tích các dữ kiện của bài toán) 2 2 2 Mặt cầu Sx: 3 y 2 z 5 36, có tâm I 3;2;5 và bán kính R 6. Ta có: EI 6 6 R . Do đó điểm E nằm trong mặt cầu S . Bước 2 (Phân tích yêu cầu và đưa ra lựa chọn tối ưu) E Ta lại có: E P và nên giao điểm của và S nằm trên đường tròn P giao tuyến C tâm K của mặt phẳng P và mặt cầu S , trong đó K là hình chiếu vuông góc của I lên mặt phẳng P . Giả sử S AB; . Độ dài AB nhỏ nhất khi và chỉ khi dK , KF lớn nhất. Điều này xảy ra khi và chỉ khi F E. Ta có IE . Bước 3 (Tính toán các đại lượng và đánh giá kết quả) Nên véc tơ chỉ phương u cùng phương n, EI 5; 5;0 , cùng phương với P u 1; 1;0 . So sánh với các đáp số đầu bài đưa ra ta có đáp án C với phương trình đường x 2 t thẳng : y 1 t . z 3 4 TRƯỜNG ĐHBK HÀ NỘI Đề cương Bài thi dánh giá tư duy năm 2021 III. PHẦN THI ĐỌC HIỂU 1. Mô tả khái quát Đọc hiểu là một trong những năng lực cốt lõi, cần thiết cho việc tự học và học tập suốt đời. Do đó, phần thi này tập trung đánh giá kỹ năng đọc nhanh, hiểu đúng, cùng với năng lực phân tích, lý giải văn bản, khái quát, tổng hợp, biện luận về logic và suy luận từ văn bản. Nội dung đọc hiểu trong đề thi đa dạng, phong phú, chủ yếu liên quan tới những chủ đề về khoa học tự nhiên, khoa học kỹ thuật và công nghệ; có thể thí sinh đã được đọc hoặc cũng có thể là hoàn toàn mới, chưa bao giờ đọc đến. Chính vì vậy, thí sinh không phải ôn tập theo kiểu ghi nhớ, hay học thuộc lòng, không cần luyện các “mẹo” làm bài và nhất là không “học tủ”. Độ khó của các câu hỏi thi được phân định theo 3 mức độ: Thông hiểu, vận dụng và vận dụng sáng tạo. Phần thi đọc hiểu được thiết kế ở dạng trắc nghiệm, thời lượng 30 phút. 2. Nội dung 2.1 Cấu trúc chung Phần thi Đọc hiểu có thời lượng 30 phút nhằm đánh giá khả năng đọc nhanh và hiểu đúng các văn bản tiếng Việt kết hợp đánh giá khả năng sử dụng thông tin và phản hồi về những thông tin trong các văn bản viết thuộc các chủ đề khác nhau trong lĩnh vực khoa học tự nhiên, kỹ thuật, công nghệ. Phần thi gồm 3 - 4 bài đọc, thuộc các lĩnh vực kể trên. Mỗi bài đọc sẽ có khoảng 800 - 1000 từ, có dạng những bài viết tổng quan hoặc phần kiến thức tương tự giáo trình đại học năm thứ nhất. Sau mỗi bài đọc sẽ có 7 - 10 câu hỏi để thí sinh trả lời. Những câu hỏi này kiểm tra việc hiểu và ghi nhớ các thông tin trong văn bản. Thời Số từ Số câu hỏi Tổng số Số bài gian Dạng câu hỏi trong mỗi sau mỗi câu hỏi đọc làm bài bài đọc bài đọc Trắc nghiệm với 4 30 phút 35 - 40 phương án lựa chọn 3 - 4 800 - 1.000 7 - 10 (A, B, C, D) 2.2 Cấu trúc chi tiết a) Phần thi Đọc hiểu kiểm tra 3 nhóm kỹ năng: 5 TRƯỜNG ĐHBK HÀ NỘI Đề cương Bài thi dánh giá tư duy năm 2021 - Ý chính và ý chi tiết: Đọc văn bản để xác định chủ đề, nội dung chính; tóm tắt thông tin và nội dung một cách chính xác; hiểu các mối quan hệ (quan hệ so sánh, quan hệ nhân quả...), trên cơ sở đó đưa ra các suy luận logic và rút ra các kết luận,... - Văn phong và cấu trúc: Xác định nghĩa của từ và cụm từ; phân tích việc lựa chọn từ ngữ của tác giả; phân tích cấu trúc văn bản, các phương thức biểu đạt của văn bản; nhận diện các phương thức liên kết văn bản; giải thích việc sử dụng các biện pháp tu từ của tác giả, - Tích hợp kiến thức và ý tưởng: Hiểu được thông điệp của tác giả, phân biệt giữa sự kiện và quan điểm, tìm dẫn chứng để chứng minh quan hệ giữa các đoạn khác nhau của văn bản; phân tích cách tác giả xây dựng lập luận, đánh giá lập luận, xác định dẫn chứng từ các nguồn khác nhau, phân biệt giữa các nguồn thông tin và các quan điểm khác nhau, b) Các dạng câu hỏi trong bài thi - Câu hỏi về ý chính (đại ý) - Câu hỏi về chi tiết - Câu hỏi về từ vựng trong ngữ cảnh - Câu hỏi về lập luận và chức năng của đoạn - Câu hỏi suy luận 3. Ví dụ minh họa Bài đọc dưới đây thuộc lĩnh vực khoa học tự nhiên, được trích từ bài báo “Làm thế nào để phát triển não bộ của trẻ” của tác giả Sharon Begley (xuất bản năm 1997 trên tạp chí Newsweek). Trong bài viết này, thuật ngữ ‘nơ-ron’ dùng để chỉ một loại tế bào đặc biệt của hệ thần kinh, và thuật ngữ ‘chụp cắt lớp’ dùng để chỉ phương pháp ghi lại hình ảnh ba chiều của các cấu trúc bên trong cơ thể. Làm thế nào để phát triển não bộ của trẻ ? Bạn sẽ không thể nhìn thấy những gì đang diễn ra bên trong não bộ của trẻ sơ sinh. Bạn sẽ không thể thấy được hiện tượng chất dẫn truyền thần kinh, một chất hóa học của não, được giải phóng một cách mạnh mẽ 5 khi một nơ-ron từ tai của đứa trẻ mang tín hiệu mã hóa của tiếng “Mẹ” kết nối với một nơ-ron trong vỏ não thính giác. Và kể từ thời điểm đó, tiếng “Mẹ” được ghi lại trong một nhóm tế bào não của đứa trẻ và các tế bào này sẽ không ghi nhận bất kỳ một âm thanh nào khác trong suốt phần đời còn lại của đứa trẻ. 6 TRƯỜNG ĐHBK HÀ NỘI Đề cương Bài thi dánh giá tư duy năm 2021 10 Sử dụng kỹ thuật chụp cắt lớp phát xạ positron (PET), tiến sĩ Harry Chugani, một nhà thần kinh học nhi khoa, có thể quan sát thấy các vùng trong não bộ của đứa trẻ lần lượt sáng lên giống như các khu phố lần lượt sáng đèn sau sự cố mất điện. Ông cũng có thể đo hoạt động của hành não và vỏ não giác quan ngay từ giây phút đứa trẻ ra đời. Ông có thể quan sát 15 các hoạt động trong vỏ não thị giác khi đứa trẻ được 2 và 3 tháng tuổi. Ông có thể thấy vỏ não phía trước sáng lên khi đứa trẻ được 6 đến 8 tháng tuổi. Nói cách khác, ông thấy rằng bộ não của trẻ vẫn tiếp tục phát triển rất lâu sau khi đứa trẻ ra khỏi bụng mẹ, không chỉ tăng kích cỡ mà còn hình thành các kết nối siêu nhỏ chịu trách nhiệm về các hoạt động cảm giác, học tập 20 và ghi nhớ. Các nhà khoa học đang bắt đầu nhận ra rằng những trải nghiệm sau khi ra đời sẽ quyết định cấu trúc của não người chứ không phải do một thứ gì bẩm sinh. Chỉ cách đây 15 năm, các nhà thần kinh học vẫn cho rằng cấu trúc não của trẻ được qui định bởi gen di truyền từ trước khi trẻ sinh ra. 25 Tuy nhiên, đến năm 1996, các nhà nghiên cứu nhận định rằng điều đó là sai. Kể từ đó, họ bắt đầu nghiên cứu cách thức những trải nghiệm đó tạo nên các mạng lưới kết nối thần kinh trong não như thế nào. Khi trẻ mới sinh ra, có khoảng 100 tỷ nơ-ron thần kinh tạo nên hơn 50 nghìn tỷ kết nối 30 (khớp thần kinh). Các gen mà đứa trẻ mang đã quyết định cấu trúc cơ bản của bộ não trẻ. Chúng thực hiện các kết nối trong cuống não để điều khiển tim đập và phổi hô hấp. Nhưng đó chưa phải là tất cả. Một nửa trong tổng số 80.000 gen khác nhau trong cơ thể người được cho là có liên quan đến việc hình thành và điều khiển hoạt động của hệ thần kinh trung ương. Tuy 35 nhiên, con số này chưa thấm vào đâu so với những gì bộ não cần. Trong những tháng đầu tiên của cuộc đời, số lượng các khớp thần kinh sẽ tăng gấp 20-50 lần, lên tới hơn 1 triệu tỷ. Cơ thể người không có đủ số lượng gen để thực hiện một lượng kết nối lớn đến như vậy. Việc đó sẽ được thực hiện nhờ trải nghiệm – hay nói cách khác là tất cả 40 các tín hiệu mà đưa trẻ nhận được từ thế giới bên ngoài. Trải nghiệm dường như có tác dụng củng cố các khớp thần kinh. Cũng giống như việc một ký ức sẽ phai mờ dần nếu thỉnh thoảng không được khơi lại, các khớp thần kinh không được sử dụng cũng sẽ bị teo đi trong một quá trình gọi là thải loại. Cách để củng cố các kết nối mong manh này là nhờ sự kích thích. 45 Kích thích không có nghĩa là bắt một đứa trẻ mới chập chững biết đi phải 7 TRƯỜNG ĐHBK HÀ NỘI Đề cương Bài thi dánh giá tư duy năm 2021 tham gia các lớp học đặc biệt. Mà đó là những thứ đơn giản hơn rất nhiều – phân loại tất theo màu sắc, hay lắng nghe giai điệu nhẹ nhàng của một câu chuyện cổ tích. Trong một nghiên cứu có qui mô lớn nhất từ trước đến nay về điều gì làm nên sự khác biệt, giáo sư Craig Ramey của Đại học 50 Alabama đã phát hiện ra rằng chính trò chơi xếp hình, trò chơi với các hạt sáng tạo, trò chơi ú òa và các trò chơi dân gian khác sẽ giúp tăng cường nhận thức, phát triển khả năng vận động và khả năng ngôn ngữ, và việc không phải trải qua những sang chấn tâm lý sẽ mang lại những hiệu quả lâu dài. 55 Sự hình thành các khớp thần kinh trong vỏ não vận động bắt đầu khi trẻ được khoảng 2 tháng tuổi. Trong khoảng thời gian đó, trẻ sơ sinh dần dần mất phản xạ “giật mình” và “tìm vú mẹ”, và bắt đầu làm chủ các chuyển động có chủ đích. Ở 3 tháng tuổi, sự hình thành các khớp thần kinh vỏ thị giác đạt đến mức cao nhất; lúc này bộ não bắt đầu tinh chỉnh các kết nối 60 cho phép mắt tập trung vào một vật thể. Ở giai đoạn 8 đến 9 tháng tuổi, hồi hải mã, nơi lập chỉ mục và lưu trữ ký ức, trở nên hoàn thiện; chỉ đến lúc đó đứa trẻ mới có thể hình thành những ký ức rõ ràng về cách di chuyển một chiếc điện thoại di động. Theo tiến sĩ Chugani, trong 6 tháng đầu đời, vùng vỏ não trước trán hình thành các khớp thần kinh với tốc độ tiêu thụ 65 năng lượng gấp đôi so với não người trưởng thành. Tốc độ nhanh khủng khiếp đó tiếp tục diễn ra trong suốt 10 năm đầu đời của trẻ. Các câu hỏi a) Dạng 1: Câu hỏi về ý chính Dạng câu hỏi này liên quan đến chủ đề chính của bài đọc hoặc quan điểm chung của tác giả. Loại câu hỏi này yêu cầu thí sinh xem xét văn bản một cách tổng thể thay vì tập trung vào một phần cụ thể hay một chi tiết. Ví dụ: Ý chính của bài viết trên là: A. Minh họa tầm quan trọng của gen trong quá trình hình thành não bộ ở trẻ em. B. Minh họa tầm quan trọng của sự kích thích và trải nghiệm trong sự hình thành não bộ ở trẻ em. C. Nhấn mạnh sự cần thiết của việc tiến hành thêm các nghiên cứu về não bộ của trẻ em. D. So sánh kết quả nghiên cứu mới nhất về não bộ của trẻ em với các nghiên cứu tương tự được tiến hành 15 năm trước. Đáp án: B 8 TRƯỜNG ĐHBK HÀ NỘI Đề cương Bài thi dánh giá tư duy năm 2021 b) Dạng 2: Câu hỏi về chi tiết Dạng câu hỏi này hỏi về dữ liệu hay chi tiết nhỏ trong bài đọc. Để trả lời loại câu hỏi này, thí sinh chỉ cần tìm kiếm thông tin chi tiết chính xác. Ví dụ: Theo bài viết, nhờ phương pháp PET, các nhà sinh học thần kinh có thể: A. quan sát hoạt động trong vỏ não phía trước của não trẻ B. xác định số gen tham gia vào sự hình thành não bộ của trẻ C. điều khiển sự giải phóng chất dẫn truyền thần kinh ở vỏ não thính giác của trẻ D. phục hồi các kết nối siêu nhỏ trong não bộ của trẻ Đáp án: A c) Dạng 3: Câu hỏi về từ vựng trong ngữ cảnh Dạng câu hỏi này hỏi về nghĩa của một từ/ cụm từ trong ngữ cảnh của bài đọc. Câu hỏi cũng nêu ra từ/ cụm từ đó để tham chiếu và sau đó yêu cầu thí sinh chọn một phương án mô tả đúng nhất về từ/ cụm từ đó. Các câu hỏi này chỉ rõ dòng có xuất hiện từ/cụm từ đó nên thí sinh sẽ không mất nhiều thời gian để xác định từ/cụm từ đó trong bài đọc. Ví dụ: Cụm từ “một thứ gì bẩm sinh” ở dòng 22-23 có nghĩa là: A. một kí ức B. một hành vi học được C. sự non nớt về thể chất D. một đặc điểm di truyền Đáp án: D d) Dạng 4: Câu hỏi về lập luận và chức năng của đoạn trong văn bản Loại câu hỏi này yêu cầu thí sinh trả lời về: - Một/ một số đoạn nhất định có chức năng như thế nào trong ngữ cảnh của bài đọc; - Cách phát triển lập luận trong đoạn; - Cách tác giả tổ chức văn bản như thế nào. Các câu hỏi này đánh giá sự hiểu biết của thí sinh về cách tổ chức các ý tưởng trong văn bản nói chung, hoặc tại sao các ý tưởng đó lại được sắp xếp theo một cách nhất định nào đó để thể hiện một lập luận cụ thể. Ví dụ: Đoạn thứ năm (dòng 39 - 54) giải thích một trong những nguyên nhân chủ yếu của sự thải loại là: A. số lượng gen không đủ 9 TRƯỜNG ĐHBK HÀ NỘI Đề cương Bài thi dánh giá tư duy năm 2021 B. việc dùng thẻ thông tin để dạy trẻ từ nhỏ C. thiếu sự kích thích D. việc củng cố các khớp thần kinh Đáp án: C e) Dạng 5: Câu hỏi suy luận Loại câu hỏi này yêu cầu thí sinh vận dụng khả năng suy luận dựa trên thông tin đã có. Đây là dạng câu hỏi khó, đánh giá tư duy logic của thí sinh. Thí sinh cần xem xét kỹ và kết nối các thông tin đã được đề cập trực tiếp trong bài đọc, sử dụng thông tin đó làm tiền đề để đưa ra kết luận hợp logic. Ví dụ: Khi so sánh bộ não của trẻ với các khu phố, tác giả muốn minh họa quan điểm rằng: A. chất dẫn truyền thần kinh thực chất là hóa chất của não bộ B. một số vùng trong não được đánh thức bởi trải nghiệm C. vỏ não thị giác giúp đứa trẻ nhận ra một số hình ảnh D. não bộ của một đưa trẻ có khoảng 1 triệu tỉ khớp thần kinh Đáp án: B 10
File đính kèm:
de_cuong_bai_thi_danh_gia_tu_duy_nam_hoc_2021.pdf

