Kế hoạch bài dạy Vật lí Lớp 10 - Bài 3: Thực hành tính sai số trong phép đo ghi kết quả đo - Trường THPT Đoàn Kết

 BÀI 3: THỰC HÀNH TÍNH SAI SỐ TRONG PHÉP ĐO GHI KẾT QUẢ ĐO 
 Thời gian thực hiện: 1 tiết 
I.MỤC TIÊU 
 1. Về năng lực 
 a) Năng lực chung 
 Góp phần phát triển NL giao tiếp và hợp tác: Tự tin, chủ động trong báo cáo, trình bày ý kiến 
 trước lớp; Xác định trách nhiệm và thực hiện được nhiệm vụ của bản thân, phối hợp với các 
 thành viên trong nhóm khi có hoạt động thảo luận nhóm. 
 b) Năng lực đặc thù 
 Nhận thức Vật lí: 
 + Nêu được định nghĩa về phép đo các đại lượng vật lí, phép đo trực tiếp và phép đo gián tiếp. 
 Tìm hiểu tự nhiên dưới góc độ Vật lí: 
 + Thảo luận để nêu được một số loại sai số đơn giản hay gặp khi đo các đại lượng vật lí và 
 cách khắc phục chúng; 
 Vận dụng kiến thức , kĩ năng đã học: 
 + Tính được sai số tuyệt đối, sai số tương đối 
 + Viết đúng kết quả đo 
 2. Về phẩm chất 
 Góp phần phát triển PC chăm chỉ: Kiên trì, tỉ mỉ, cẩn thận trong quá trình thực hiện nhiệm vụ 
 học tập. 
 II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 
 1. Giáo viên 
 Bài giảng powerpoint: Chuẩn bị một số đoạn video về việc hướng dẫn HS xác định sai số, 
 một số câu hỏi về trắc nghiệm có liên quan tới bài học. 
 Một số dụng cụ thí nghiệm đơn giản để HS xác định sai số... 
 Chuẩn bị một số kiến thức để giải đáp thắc mắc cho HS. 
 Phiếu học tập 
 2. Học sinh 
 Ôn lại kiến thức về các phép đo đã học ở THCS. 
 Xem trước bài 3 Đơn vị và sai số trong vật lí 
 SGK, vở ghi bài, giấy nháp. 
 III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 
 Hoạt động Nội dung Phương pháp, kỹ Phương án 
 (thời gian) (Nội dung của hoạt động) thuật dạy học chủ đánh giá 
 đạo 
 Hoạt động [1]. - Học sinh làm việc nhóm ôn lại HS thực hiện theo Đánh giá báo 
 Xác định vấn kiến thức bài cũ. nhóm (chia lớp cáo của từng 
 đề/nhiệm vụ học tập - Học sinh xác nhận vấn đề cần tìm thành 4 nhóm) nhóm học sinh. 
 hiểu khi thực hành vật lí, đó là: sai 
 số trong Vật lí. 
 Hoạt động [2]. Học sinh làm việc nhóm để xây + Phương pháp - Đánh giá hoạt 
 Hình thành kiến thức dựng các nội dung chính của bài: nhóm. động qua bảng 
 mới/giải quyết vấn - Tìm hiểu về phép đo trực tiếp và nhóm. 
 đề/thực thi nhiệm vụ phép đo gián tiếp. - Trình bày của 
 - Tìm hiểu về sai số phép đo. nhóm. 
 Hoạt động [ 3]. Hs trả lời câu hỏi và bài tập đơn Thực hiện theo Đánh giá kết 
 Luyện tập giản có liên quan chủ đề. nhóm theo hình quả. 
 thức thi đua. 
 Hoạt động [4]. Vận - HS làm việc nhóm báo cáo các Làm việc theo Đánh giá qua 
 dụng ứng dụng. nhóm bài báo cáo 
 - HS vận dụng kiến thức bài học thuyết trình. 
 vào các tình huống thực tế. 
 Hoạt động 1: Mở đầu: Ôn lại bài cũ, tạo tình huống và phát biểu vấn đề để tìm hiểu về sai số của 
phép đo các đại lượng vật lí 
a. Mục tiêu: 
 Ôn tập kiến thức bài cũ. 
 Kích thích sự tò mò, hứng thú tìm hiểu nội dung kiến thức mới. 
b. Nội dung: Học sinh tiếp nhận vấn đề từ giáo viên 
c. Sản phẩm: Sự tò mò, hứng thú tìm hiểu nội dung kiến thức mới của học sinh và kết quả trả lời 
phiếu học tập số 1: 
d. Tổ chức thực hiện: 
Bước thực Nội dung các bước 
 hiện 
 Bước 1 - Giáo viên kiểm tra bài cũ thông của trò chơi liên quan đến phiếu học tập số 1. 
 - Giáo viên đặt vấn đề 
  Không có phép đo nào có thể cho ta kết quả thực của đại lượng cần đo mà luôn 
 có sai số. Ta có thể gặp phải những loại sai số nào và cách hạn chế chúng ra sao? 
 Ta sẽ tìm hiểu điều đó qua bài hôm nay. 
 Bước 2 Học sinh tiếp nhận vấn đề 
Hoạt động 2: Hình thành kiến thức 
Hoạt động 2.1: Tìm hiểu về phép đo trực tiếp và phép đo gián tiếp. 
a. Mục tiêu: 
 Phát biểu được định nghĩa về phép đo các đại lượng vật lí, phép đo trực tiếp và phép đo gián 
 tiếp. 
 Phân biệt phép đo trực tiếp và phép đo gián tiếp. 
b. Nội dung: Học sinh thực hiện nhiệm vụ theo nhóm hoàn thành yêu cầu dựa trên gợi ý của giáo 
viên 
c. Sản phẩm: 
A. PHÉP ĐO TRỰC TIẾP VÀ PHÉP ĐO GIÁN TIẾP 
 Phép đo các đại lượng vật lý là phép so sánh chúng với đại lượng cùng loại được quy ước làm 
 đơn vị 
 Phép đo trực tiếp: giá trị của đại lượng cần đo được đọc trực tiếp trên dụng cụ đo (ví dụ như đo 
 khối lượng bằng cân, đo thể tích bằng bình chia độ) 
 Phép đo gián tiếp: giá trị của đại lượng cần đo được xác định thông qua các đại lượng được đo 
 trực tiếp (ví dụ như đo khối lượng riêng) 
d. Tổ chức thực hiện: 
Bước thực Nội dung các bước 
 hiện 
 Bước 1 .Giáo viên chiếu video minh họa về phép đo: Dùng một cái bình chia độ để đo thể 
 tích của một vật, dùng một cái cân để đo khối lượng của một vật, thông báo cho 
 HS đâu là dụng cụ đo, đâu là phép đo. 
 .Từ đó, GV chuyển giao nhiệm vụ. Yêu cầu HS đọc mục I. trang 17 SGK trả lời 
 các câu hỏi trong phiếu học tập số 2. 
 Bước 2 Học sinh thực hiện nhiệm vụ theo nhóm 
 Bước 3 Báo cáo kết quả và thảo luận 
 - Đại diện 1 nhóm trình bày. 
 - Học sinh các nhóm khác thảo luận, nhận xét, bổ sung và sữa lỗi về câu trả lời của 
 nhóm đại diện. 
 Bước 4 Giáo viên tổng kết hoạt động 2.1. 
Hoạt động 2.2: Tìm hiểu về sai số trong phép đo và cách hạn chế 
a. Mục tiêu: 
 Nêu được các khái niệm về sai số hệ thống và sai số ngẫu nhiên, khái niệm tuyệt đối và sai 
 số tương đối. 
 Hiểu và nhận dạng được các chữ số có nghĩa trong cách ghi kết quả phép đo có sai số. 
 Biết cách xác định sai số hệ thống, sai số ngẫu nhiên và phân biệt được hai loại sai số này. Biết tính sai số tuyệt đối, sai số tương đối. 
 Viết đúng kết quả phép đo, với số các chữ số có nghĩa cần thiết. 
 Biết sử dụng 1 số dụng cụ thí nghiệm để đo độ dài, lực, thời gian, nhiệt độ, khối lượng 
 Biết các xác định sai số trong phép đo gián tiếp. 
b. Nội dung: Học sinh thực hiện nhiệm vụ theo nhóm hoàn thành yêu cầu dựa trên gợi ý của giáo 
viên 
c. Sản phẩm: 
 Đáp án phiếu học tập số 3, 4 
d. Tổ chức thực hiện: 
Bước thực hiện Nội dung các bước 
 Bước 1 . GV chuyển giao nhiệm vụ. Yêu cầu HS đọc mục II.1 trang 17 SGK trả lời 
 các câu hỏi trong phiếu học tập số 3. 
 Bước 2 Học sinh thực hiện nhiệm vụ theo nhóm 
 Bước 3 Báo cáo kết quả và thảo luận 
 - Đại diện 1 nhóm trình bày. 
 Bước 4 - Giáo viên nhận xét câu trả lời, nhấn mạnh lại những nội dung cần nắm. 
 - Giáo viên chuyển giao nhiệm vụ: Yêu cầu HS đọc mục II.2, II.3, II.4 SGK 
 trang 18 và trả lời các câu hỏi trong phiếu học tập số 4. 
 Bước 5 Học sinh thực hiện nhiệm vụ theo nhóm 
 Bước 6 Báo cáo kết quả và thảo luận 
 - Đại diện 1 nhóm trình bày. 
 - Học sinh các nhóm khác thảo luận, nhận xét, bổ sung và sữa lỗi về câu trả 
 lời của nhóm đại diện. 
 Bước 7 Giáo viên tổng kết hoạt động 2.2 
Hoạt động 3: Luyện tập 
a. Mục tiêu: 
 HS hệ thống hóa kiến thức và vận dụng giải bài tập liên quan đến nội dung của bài 
b. Nội dung: Học sinh thực hiện nhiệm vụ theo nhóm hoàn thành yêu cầu dựa trên gợi ý của giáo 
viên 
c. Sản phẩm: Kiến thức được hệ thống và hiểu sâu hơn các định nghĩa. 
d. Tổ chức thực hiện: 
 Bước thực hiện Nội dung các bước 
 Bước 1 Giáo viên hệ thống lại nội dung cần nắm và hướng dẫn thêm các bước làm bài 
 toán tính sai số: 
 Bước 2 Học sinh thực hiện nhiệm vụ theo nhóm 
 Bước 3 Báo cáo kết quả và thảo luận 
 - Đại diện 1 nhóm trình bày. 
 Bước 4 Giáo viên tổng kết đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh. 
 + Ưu điểm: 
 + Nhược điểm cần khắc phục: 
Hoạt động 4: Vận dụng 
a. Mục tiêu: 
 Giúp học sinh tự vận dụng, tìm tòi mở rộng các kiến thức trong bài học và tương tác với 
 cộng đồng. Tùy theo năng lực mà các em sẽ thực hiện ở các mức độ khác nhau. 
b. Nội dung: Học sinh thực hiện nhiệm vụ ở nhà theo nhóm hoặc cá nhân 
c. Sản phẩm: Bài tự làm vào vở ghi của HS. 
d. Tổ chức thực hiện: 
 Nội dung 1: Về nhà ôn lại những nội dung chính của bài, đọc phần Em có biết và làm 
 Ôn tập phần Em có thể trong SGK trang 19. 
 Nội dung 2: 
 Mở rộng 
 Nội dung 3: Xem trước bài 4: Độ dịch chuyển và quãng đường đi được. 
Chuẩn bị bài mới 
V. ĐIỀU CHỈNH, THAY ĐỔI, BỔ SUNG (NẾU CÓ) 
 .................................................................................................................................................................... 
 .................................................................................................................................................................... 
 .................................................................................................................................................................... 
 .................................................................................................................................................................... 
 .................................................................................................................................................................... 
 .................................................................................................................................................................... 
 .................................................................................................................................................................... 
 ....................................................................................................................................................................