Ôn tập đọc hiểu Ngữ văn Lớp 11 - Trường THPT Trực Ninh

 ÔN TẬP NGỮ VĂN 11: CHUYÊN ĐỀ ĐỌC- HIỂU
ĐỀ 1: 
Đọc đoạn văn bản sau và thực hiện các yêu cầu:
 Năm tháng qua đi, bạn sẽ nhận ra rằng ước mơ không bao giờ biến mất. Kể cả những 
ước mơ rồ dại nhất trong lứa tuổi học trò – lứa tuổi bất ổn định nhất. Nếu bạn không theo 
đuổi nó, chắc chắn nó sẽ trở lại một lúc nào đó, day dứt trong bạn, thậm chí dằn vặt bạn mỗi 
ngày.
 Nếu vậy, sao bạn không nghĩ đến điều này ngay từ bây giờ?
Sống một cuộc đời cũng giống như vẽ một bức tranh vậy. Nếu bạn nghĩ thật lâu về điều mình 
muốn vẽ, nếu bạn dự tính được càng nhiều màu sắc mà bạn muốn thể hiện, nếu bạn càng chắc 
chắn về chất liệu mà bạn sử dụng thì bức tranh trong thực tế càng giống với hình dung của 
bạn. Bằng không, có thể nó sẽ là những màu mà người khác thích, là bức tranh mà người 
khác ưng ý, chứ không phải bạn.
 Đừng để ai đánh cắp ước mơ của bạn. Hãy tìm ra ước mơ cháy bỏng nhất của mình, nó 
đang nằm ở nơi sâu thẳm trong tim bạn đó, như một ngọn núi lửa đợi chờ được đánh thức 
(Theo Phạm Lữ Ân, Nếu biết trăm năm là hữu hạn, NXB Hội Nhà văn, 2012, tr. 43 – 44)
Câu 1. Trong đoạn trích trên, người viết đã nói như thế nào về ước mơ?
Câu 2 . Tại sao tác giả cho rằng: “Sống một cuộc đời cũng như vẽ một bức tranh”?
Câu 3. Anh/ Chị hiểu như thế nào về ý kiến: “Đừng để ai đánh cắp ước mơ của bạn.”?
Câu 4 “Ước mơ cháy bỏng nhất” của anh/ chị là gì? Anh/ Chị sẽ làm gì để biến ước mơ đó 
thành hiện thực? (Trả lời trong khoảng 5-7 dòng.)
ĐỀ 2:
 Đọc đoạn văn bản sau và thực hiện các yêu cầu:
 Giấc mơ của anh hề
 Thấy mình thành triệu phú
 Ác – lơ – canh nghèo khổ
 Nằm mỉm cười sau tấm màn nhung
 Giấc mơ người hát xẩm nhục nhằn
 Thức dậy giữa lâu đài rực rỡ
 Thằng bé mồ côi lạnh giá
 Thấy trong tay chiếc bánh khổng lồ
 Trên đá lạnh người tù
 Gặp bầy chim cánh trắng
 Kẻ u tối suốt đời cúi mặt
 Bỗng thảnh thơi đứng dưới mặt trời.
 Giấc mơ đêm cứu vớt cho ngày
 Trong hư ảo người sống phần thực nhất Cái không thể nào tới được
 Đã giục con người
 Vươn đến những điều đạt tới
 Những giấc mơ êm đềm
 Những giấc mơ nổi loạn
 Như cánh chim vẫy gọi những bàn tay.
 Đời sống là bờ
 Những giấc mơ là biển
 Bờ không còn nếu chẳng có khơi xa...
(Trích Giấc mơ của anh hề - Lưu Quang Vũ, Lưu Quang Vũ, Thơ tình, NXB Văn học, 2002)
Câu 1. Xác định thể thơ của văn bản.
Câu 2. Tác giả đã liệt kê giấc mơ của những đối tượng nào? Nêu hiệu quả nghệ thuật của việc 
liệt kê ấy.
Câu 3. Anh/chị hiểu như thế nào về 2 câu thơ:
Giấc mơ đêm cứu vớt cho ngày
Trong hư ảo người sống phần thực nhất
Câu 4. Từ bài thơ trên, anh/chị hãy rút ra thông điệp có ý nghĩa nhất với mình, lí giải vì sao.
ĐỀ 3: 
Đọc văn bản sau và trả lời các câu hỏi:
 “ Người ta thường ngủ nhiều hơn mức cần thiết. Họ rơi vào cạm bẫy muốn dành nhiều 
giờ trong đời để nằm trên tấm nệm êm ấm. Họ đánh mất những món quà quý giá tiềm ẩn 
trong tương lai. Họ đã thua trong cuộc chiến với giường nệm. Họ đánh đổi sự vượt trội cho 
những giây phút ngủ nướng.
 Đây là một ý tưởng sâu sắc mà tôi mong bạn nên suy nghĩ: giấc ngủ sẽ kéo theo giấc ngủ. 
Càng ngủ nhiều, lại càng cần ngủ. Có bao giờ bạn nhận ra rằng càng ngủ nhiều bạn lại càng 
buồn ngủ không? Thật kỳ lạ, nhưng đó là sự thật.
 Đúng, tôi biết rằng giấc ngủ rất cần thiết để giúp ta tiếp tục phát huy, đổi mới và khỏe 
mạnh. Tôi chỉ sợ ta ngủ quá nhiều. Đó chính là điều đã giới hạn một cuộc sống đầy tiềm 
năng. Điều đã khiến một người vĩ đại cứ mãi tầm thường. Điều đã hút mọi nguồn sống ra 
khỏi một con người từng được tạo ra để vượt trội (và bạn biết đó là ai). Chuyện ngủ quá 
nhiều xảy ra cho rất nhiều người trong chúng ta, bởi vì ta quá yêu chăn mến gối.
 Có rất nhiều việc quan trọng phải làm, rất nhiều vùng đất vĩ đại cần khám phá, rất nhiều 
mục tiêu huy hoàng cần đạt tới cho mọi người đến nỗi không thể ngủ nhiều được. Cuộc đời là 
để sống. Tôi xin lặp lại: cuộc đời là để sống. Hôm nay cả bạn và tôi đều được trao tặng món 
quà: một cơ hội tạo sự khác biệt và phát huy tài năng, cùng một niềm vui tuyệt vời trong quá 
trình đó. Vậy hãy ngủ ít hơn để sống nhiều hơn. Benjamin Franklin từng nhận xét rằng: “Sau 
khi chết rồi, bạn sẽ có dư thời gian để ngủ.”.
(Trích “ Đời ngắn đừng ngủ dài” – Robin Sarma – NXB Trẻ 2014 – Trang 168)
Câu 1. Hậu quả mà những người ngủ nhiều hơn mức cần thiết sẽ phải chịu theo quan điểm 
của tác giả là gì?
Câu 2.Nêu nội dung chính mà văn bản đề cập ? Câu 3. Anh chị hiểu như thế nào về câu nói của Benjamin Franklin “Sau khi chết rồi, bạn sẽ 
có dư thời gian để ngủ.”. 
Câu 4. Anh/chi có đồng tình với quan điểm của tác giả “Đời ngắn đừng ngủ dài” không, vì 
sao?
Đề 4:
 Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu:
 (1)“Tuổi trẻ là đặc ân vô giá của tạo hóa ban cho bạn. Vô nghĩa của đời người là để 
tuổi xuân trôi qua trong vô vọng. ( ) Người ta bảo, thời gian là vàng bạc, nhưng sử dụng 
đúng thời gian của tuổi trẻ là bảo bối của thành công. ( ) Thế giới này là bạn, đất nước này 
là của chúng ta. Chúng ta không thể ngồi nhìn đồng bào nghèo khó mãi. Đừng ngồi quây 
quần thường xuyên bên góc bếp, và cũng đừng thu mình một góc trong nhà trọ nhỏ nhoi, hãy 
đi ra để nhìn để hiểu; đừng đắm đuối trên màn hình máy tính, trên smartphone bằng những 
câu chuyện phiếm giết thời gian, mà hãy dùng nó như một công cụ nối liền thế giới bên 
ngoài. 
 (2) Biến tri thức của loài người, của thời đại thành tri thức bản thân và cộng đồng, 
vận dụng vào hoạt động thực tiễn của mình. Trước mắt là tích lũy tri thức khi còn ngồi trên 
ghế nhà trường để mai ngày khởi nghiệp. Tự mình xây dựng các chuẩn mực cho bản thân, 
nhận diện cái đúng, cái sai, cái đáng làm và cái không nên làm. Trường đời là trường học 
vĩ đại nhất, nhưng để thành công bạn cần có nền tảng về mọi mặt, thiếu nó không chỉ chông 
chênh mà có khi vấp ngã. 
 (3) Hoạt động xã hội, đây là dòng sông cuộc đời. Phù sa sẽ về với bạn để mùa màng, 
cây lá tốt tươi. Đắm mình trong thực tiễn sẽ cho bạn tình yêu thương, cảm thông và trân 
trọng con người, để mình cố gắng sống tốt hơn, trách nhiệm hơn. Đây cũng là cách để bạn 
tận hiến những gì cao đẹp cho đời.”
(Trích Bài phát biểu của PGS.TS Nguyễn Văn Minh- Hiệu trưởng ĐHSPHN nhân dịp kỉ niệm 
ngày 26/03/2016- Nguồn: www.baomoi.com 26/03/2016 )
Câu 1. Những quan điểm chủ yếu của người viết trong đoạn trích trên? 
Câu 2. Trong đoạn (1), người viết đã sử dụng những thao tác lập luận nào? 
Câu 3. Theo anh (chị) các ý kiến sau có mâu thuẫn nhau không: “Tích lũy tri thức khi còn 
ngồi trên ghế nhà trường để mai ngày khởi nghiệp” và “Đắm mình trong thực tiễn sẽ cho bạn 
tình yêu thương, cảm thông và trân trọng con người, để mình cố gắng sống tốt hơn, trách 
nhiệm hơn”? Lí giải trong khoảng 7-10 dòng? 
Câu 4. Câu văn “Tuổi trẻ là đặc ân vô giá của tạo hóa ban cho bạn. Vô nghĩa của đời người 
là để tuổi Xuân trôi qua trong vô vọng” và câu thơ của Xuân Diệu “Nói làm chi rằng xuân 
vẫn tuần hoàn/ Nếu tuổi trẻ chẳng hai lần thắm lại” có điểm nào tương đồng về ý nghĩa? 
Đề 5: 
 Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu:
 Trong làn nắng ửng khói mơ tan
 Đôi mái nhà tranh lấm tấm vàng
 Sột soạt gió trêu tà áo biếc Trên giàn thiên lí. Bóng xuân sang
 Sóng cỏ xanh tươi gợn tới trời
 Bao cô thôn nữ hát trên đồi
 - Ngày mai trong đám xuân xanh ấy 
 Có kẻ theo chồng bỏ cuộc chơi 
 Tiếng ca vắt vẻo lưng chừng núi
 Hổn hển như lời của nước mây 
 Tiếng ai thầm thĩ ngồi dưới trúc
 Nghe ra ý vị và thơ ngây 
 Khách xa gặp lúc mùa xuân chín
 Lòng trí bâng khuâng sực nhớ làng
 - Chị ấy năm nay còn gánh thóc
 Bên bờ sông trắng nắng chang chang?
(“Mùa xuân chín”- Hàn Mặc Tử- Tinh hoa Thơ mới thẩm bình và suy 
ngẫm,NXBGD,2003,tr121)
Câu 1. Ở khổ 1 của bài thơ, nhân vật trữ tình thấy “bóng xuân sang” qua những âm thanh, 
hình ảnh nào?
Câu 2. Cảm xúc của tác giả trong hai câu thơ: “Ngày mai trong đám xuân xanh ấy/ Có kẻ 
theo chồng bỏ cuộc chơi”?
Câu 3. Nêu tác dụng của các từ láy trong khổ thơ thứ 3 của bài?
Câu 4. Chỉ ra một nét tương đồng khi miêu tả khung cảnh mùa xuân trong hai câu thơ 
đầu của bài thơ với hai câu thơ sau: “Quán tranh đứng im lìm trong vắng lặng/ Bên chòm 
xoan hoa tím rụng tơi bời” (Trích “Chiều xuân”- Anh Thơ)
Đề 6:
 Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu:
 (1) “Lấy chủ đề về cuộc khủng hoảng di cư nghiêm trọng nhất tại châu Âu kể từ sau 
Thế chiến II, bộ phim tài liệu Hành trình của sự sống và cái chết thể hiện một cách chân thực 
nhất, cận cảnh nhất, khách quan nhất về cuộc sống của những người dân tị nạn ở Trung 
Đông. Song song với đó, theo chân những dòng người di cư, bộ phim còn giúp khán giả 
chứng kiến sự khốc liệt, tội ác tột cùng của chiến tranh.
 (2) Câu chuyện của Hành trình của sự sống và cái chết bắt đầu bằng giọng hát của 
những đứa trẻ tại một trại tị nạn gần biên giới Libăng và Syria - “Thiên đường, thiên đường, 
thiên đường. Quê hương em là thiên đường”. Hình ảnh những đứa trẻ vô tội bị đói, lạnh và 
bệnh tật dưới thời tiết 0 độ song vẫn hồn nhiên nở nụ cười được nhắc lại nhiều lần trong hơn 
40 phút của bộ phim. Ở đó, mỗi đứa trẻ có một số phận, một hành trình gian nan khác nhau để đến với miền đất hứa nhưng điểm chung giữa chúng là khát vọng được sống trong bình 
yên, có đồ ăn và áo ấm. Những hình ảnh ấy có lẽ sẽ khiến nhiều người không thể quên, thậm 
chí bị ám ảnh.
 (3) Không chỉ khắc họa chân thực cuộc sống của những người di cư, bộ phim còn trả 
lời một phần câu hỏi - Tại sao những người tị nạn phải rời bỏ quê hương, để tìm đến cuộc 
sống khổ cực cùng tận và cả những cái chết oan uổng trên nẻo đường tìm về miền đất hứa?. 
Câu trả lời cho câu hỏi này chỉ đơn giản là bởi nỗi sợ hãi, ám ảnh với chiến tranh và IS, là 
mơ ước về một cuộc sống thoát khỏi những cơn ác mộng đến hàng đêm.
Câu 1. Những thông tin người xem có thể thu thập được khi xem bộ phim tài liệu “Hành 
trình của sự sống và cái chết” (VTV đặc biệt, tháng 12/2015).
Câu 2. Phương thức biểu đạt chính của đoạn trích?
Câu 3. Trong đoạn (2), người viết đã sử dụng các phép liên kết nào?
Câu 4. Câu hát của những đứa trẻ trong trại tị nạn “Thiên đường, thiên đường. Quê hương 
em là thiên đường” gợi cho anh (chị) suy nghĩ gì? Trình bày trong khoảng 7-10 dòng?
Đề 7:
 Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu:
 Cốm không phải là thức quà của người vội; ăn cốm phải ăn từng chút ít, thong thả 
và ngẫm nghĩ. Lúc bấy giờ ta mới thấy thu lại cả trong hương vị ấy, cái mùi thơm phức của 
lúa mới, của hoa cỏ dại ven bờ: trong màu xanh của cốm, cái tươi mát của lá non, và trong 
chất ngọt của cốm, cái dịu dàng thanh đạm của loài thảo mộc. Thêm vào cái mùi hơi ngát 
của lá sen già, ướp lấy từng hạt cốm một còn giữ lại cái ấm ấp của những ngày mùa hạ trên 
hồ. Chúng ta có thể nói rằng trời sinh lá sen để bao bọc cốm, cũng như trời sinh cốm nằm ủ 
trong lá sen. Khi các cô gái Vòng đỗ gánh, giở từng lớp lá sen, chúng ta thấy hiện ra từng lá 
cốm, sạch sẽ và tinh khiết, không có mảy may chút bụi nào.
(Thạch Lam, Một thứ quà của lúa non:cốm, Ngữ văn 7, Tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 
2015, tr.160)
Câu 1. Nêu phương thức biểu đạt chính của đoạn trích?
Câu 2. Trong cảm nhận của tác giả, cốm là tổng hợp của nhiều hương vị, đó là những hương 
vị gì?
Câu 3. Trong đoạn trích, tác giả đã sử dụng những từ ngữ nào để miêu tả màu sắc và hương 
vị của cốm?
Câu 4. Qua đoạn văn, anh chị hiểu vì sao tác giả nói “Cốm không phải thức quà của người 
vội”? Từ đó nêu cảm nhận của mình về một nét đẹp đặc sắc trong văn hóa ẩm thực truyền 
thống của người Việt Nam (Trình bày khoảng 7 đến 10 dòng).
ĐỀ 8: 
Đọc văn bản và trả lời câu hỏi Mới đây, các giáo sư tâm lí học trường Đại học York và Toronto (Canada) đã tìm ra những 
bằng chứng đế chứng minh rằng: Đọc sách văn học thực sự giúp con người trở nên thông 
minh và tốt tính hơn.
Những nghiên cứu của các giáo sư đã cho thấy những người thường xuyên đọc sách văn học 
thường có khả năng thấu hiểu, cảm thông và nhìn nhận sự vật từ nhiều góc độ. Ngược lại, 
những cá nhân có khả năng thấu cảm tốt cũng thường lựa chọn sách văn học để đọc.
Sau khi đã tìm thấy mối liên hệ hai chiều ở đối tượng độc giả là người lớn các nhà nghiên cứu 
tiếp tục tiến hành với trẻ nhỏ và nhận thấy những điều thú vị, rằng những trẻ nhỏ được đọc 
nhiều sách truyện thường có cách ứng xử ôn hòa, thân thiện hơn, thậm chí trở thành đứa trẻ 
được yêu mến nhất trong nhóm bạn
Đọc một “nội dung sâu sắc” khác với cách đọc “mì ăn liền” của chúng ta khi lướt qua các 
trang mạng. Hiện tại, việc thực sự đọc, chìm đắm vào một nội dung văn học là việc ngày càng 
hiếm thấy trong đời sống đương đại.
Theo cá nhà tâm lí học, việc chú tâm đọc một nội dung sâu sắc có tầm quan trọng đối với mỗi 
cá nhân giống như việc người ta cần bảo tồn những công trình lịch sử hay những tác phẩm 
nghệ thuật quý giá. Việc thiếu đi thói quen đọc nghiêm túc sẽ gây ảnh hưởng tới sự phát triển 
trí tuệ và cảm xúc của những thế hệ “sống trên mạng”.
(Đọc sách văn học giúp chúng ta thông minh hơn? Dẫn theo ngày 
12-08-2015)
Câu 1: Ghi lại câu nêu ý khái quát của đoạn trích trên
Câu 2: Em hiểu ý kiến sau như thế nào? 
Theo cá nhà tâm lí học, việc chú tâm đọc một nội dung sâu sắc có tầm quan trọng đối với mỗi 
cá nhân giống như việc người ta cần bảo tồn những công trình lịch sử hay những tác phẩm 
nghệ thuật quý giá
Câu 3: Dựa vào đoạn trích để giải thích vì sao có thể nói: Việc thiếu đi thói quen đọc nghiêm 
túc sẽ gây ảnh hưởng tới sự phát triển trí tuệ và cảm xúc của những thế hệ “sống trên mạng”.
Câu 4: Từ đoạn trích, em hãy rút ra 2 bài học cho bản thân và giải thích vì sao
ĐỀ 9
Đọc văn bản và trả lời câu hỏi
(...) Tình yêu là một trong những thứ tình cảm cao đẹp và thiêng liêng nhất trong tâm hồn con 
người. Nó cũng là thứ tình cảm không thể thiếu trong cuộc sống và tất nhiên nó cũng đem lại 
cho con người một nguồn lực dồi dào. Nhưng tình yêu chỉ mang ý nghĩa thực sự khi đặt trong 
môi trường của những con người ít nhiều đã tiếp xúc với cuộc sống bề bộn hàng ngày còn 
trong học đường nó có thể gây nên rất nhiều những hậu quả không thể lường trước được. (...) Không chỉ mang lại trở ngại lớn trong học tập, tình yêu học đường có thể mang đến 
những hậu quả đau lòng khác. Sự bồng bột, nông nổi của lứa tuổi thiếu niên trong tình yêu dễ 
khiến người ta có những hành động lệch lạc, không chỉ vi phạm pháp luật mà còn vi phạm 
đạo đức xã hội. Có những sai lầm chỉ một lời xin lỗi là có thể xóa bỏ ngay nhưng cũng có 
những sai lầm chỉ trong một giây cũng đã khiến người ta trả giá bằng danh dự và đôi khi là cả 
nhân phẩm. Hậu quả của tình yêu trong học đường không chỉ gây hại cho bản thân những 
người đang yêu mà còn ảnh hưởng đến gia đình và nhiều người khác. Thử hỏi có bố mẹ nào 
lại yên lòng khi chứng kiến con cái mình ngày càng đi xuống và có thầy cô giáo nào muốn 
nhìn thấy học sinh mình phải gánh chịu những hậu quả của thời niên thiếu. Và bạn bè có ai có 
thể vui vẻ được khi nhìn bạn mình vì một phút bồng bột mà phải rời ghế nhà trường và bước 
vào thế giới bề bộn của xã hội bên ngoài.
( ) Tình yêu dường như đã khá quen thuộc với nhiều đối tượng khi nhắc đến nó. Nhưng để 
hiểu được giá trị đích thực của tình yêu thì không phải ai cũng hiểu được. Đặc biệt là tình yêu 
trong học đường mà học sinh cần phải có cái nhìn đúng đắn, sự xem xét kỹ lưỡng để bắt đầu 
một tình yêu. Hãy mang tình yêu của mình cho người khác một cách chân thành để có thể 
phát triển một cách lành mạnh và trong sáng. 
(Trần Văn Tuấn, Tình yêu tuổi học trò, vinhphuc.edu.vn, 06-12-2013)
Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích trên.
Câu 2.Anh/ chị hiểu gì về ý kiến: Tình yêu chỉ mang ý nghĩa thực sự khi đặt trong môi 
trường của những con người ít nhiều đã tiếp xúc với cuộc sống bề bộn hàng ngày còn trong 
học đường nó có thể gây nên rất nhiều những hậu quả không thể lường trước được.
Câu 3. Theo anh/ chị, vì sao tác giả cho rằng: Tình yêu tuổi học trò có thể gây nên rất nhiều 
những hậu quả không thể lường trước được.
Câu 4. Anh/ chị rút ra được những thông điệp gì qua đoạn trích trên?