Bài giảng Ngữ văn Lớp 10 - Văn bản "Tỏ lòng" - Trường THPT Trần Văn Lan

 ĐỌC VĂN:
 TỎ LềNG
 (THUẬT HOÀI – PHẠM NGŨ LÃO) I. Tỡm hiểu chung
1. Tỏc giả
*Cuộc đời:
+PhạmNgũ Lóo (1255- 1320),
 quờ làng Phự Ủng, huyện
 Đường Hào, tỉnh Hưng Yờn.
+Làngườicúcụnglớn trong cuộc
 khỏng chiếnchống quõn Mụng
 – Nguyờn.
+Thớchđọc sỏch, ngõm thơ.
=> Là ngườivănvừtoàntài.
* Sự nghiệp sỏng tỏc:
Tỏ lũng, Viếng Thượng tướng quốc
 cụng Hưng Đạo ĐạiVương. Khu lăng mộ Phạm Ngũ Lão Khu đềnthờPhạmNgũLãoở
ởlμng Phù Ủng Hng Yên lμng Phù Ủng  Hng Yên
ngμy nay. ngμy nay. 2. Tác phẩm
a. Hoμn cảnh sáng tác
 Bài thơ ra đời trong không
 khí quyết chiến quyết
 thắnggiặcMông–
 Nguyên của quân đội nhà
 Trần.
b. Nhan đề, thể loại
 * Nhan đề:
 - Thuật: Kể, bày tỏ
 - Hoài : Nỗi lòng
 Bày tỏ nỗi lòng. Văn bản gốc bài Thuật hoài
 * Thể loại: Thất ngôn tứ tuyệt Đờng luật. II. Đọc  hiểu văn bản
 1. Hớng dẫn đọc
 2. Bố cục
 - Hai câu đầu : Hình ảnh ngời trai và quân đội thời Trần.
 - Hai câu cuối : Nỗi lòng của tác giả.
3. Tìm hiểu văn bản
 a, Hình ảnh con ngời vμ quân đội nhμ Trần
 - Hình ảnh ngời tráng sĩ thời Trần:
 + T thế: “hoành sóc” (cầm ngang ngọn giáo).
 => T thế chủ động, bình thản, hiên ngang, lẫm liệt.
 + Không gian : “giang sơn” (non sông, đất nớc).
 + Thời gian: “kháp kỉ thu” (mấy mùa thu).
 => Bối cảnh rộng lớn, kì vĩ lμm nổi bật tầm vóc lớn
 lao, dáng vẻ hùng dũng, hiên ngang sánh ngang vũ trụ
 của ngời tráng sĩ. - Hình ảnh quân đội nhμ Trần:
+ Hình ảnh “Tam quân” : hình ảnh quân đội nhà Trần (tiền, 
trung, hậu)-> sức mạnh của dân tộc.
+ Nghệ thuật so sánh, phóng đại:
* Tì hổ (nh hổ báo) -> so sánh vật hoá gợi sức mạnh về thể 
 lực.
 khí thế nuốt trôi trâu.
* Khí thôn ngu
 khí thế át sao Ngu.
-> Khái quát hoá sức mạnh của dân tộc và tinh thần quyết
chiến quyết thắng mọi kẻ thù xâm lợc.
=> Hai hình ảnh bổ sung toả sáng tinh thần vμ hμokhíthời
đại  Hμo khí Đông A. Hμo khí Đông A
 (Hμo khí nhμ Trần)
A Đông Tợng Sát Thát
Biểu tợng của hμo khí Đông A Giặc Mông Nguyên xâm lợc.